تالاب های دیار بختیاری در وضعیت زرد!

این مطلب دراین تاریخ ارسال شده است جمعه, ۱۴ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۳:۰۰

در سال های اخیر تالاب ها و مرغزارهای بام ایران – که به سرزمین آب ها شهرت دارد – نیز به مانند دیگر تالاب های وطن با تغییرات نگران کننده اکولوژیکی مواجه شده اند. در این میان وضعیت تالاب گندمان نسبت به چغاخور بحرانی تر بوده و هر چند تا کنون به سیاهه قرمز تالاب های در معرض خطر جهان یا مونترو نپیوسته، اما به جرأت می توان گفت که در وضعیت هشدار و زرد قرار دارد و اگر قبل از آنکه دیر شود اقدامات مؤثری انجام نشود، ممکن است جایگاه جهانی آن به مخاطره بیفتد.

یادتان هست که تالاب گندمان یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری در ایران است که در دفتر بین المللی تحقیقات پرندگان آبزی «لندن – ۱۹۵۲» به ثبت رسیده و به عنوان زیستگاهی ارزشمند در میان ۱۰۵ زیستگاه مهم پرندگان در کشور شناسایی شده و در شمار زیباترین تالاب های ایران و کانون های گردشگری چهارمحال بختیاری قرار دارد.

نگارنده خود در روز گذشته – در سالروز «روز جهانی تالاب ها» – در گندمان بوده و چند ساعتی پای صحبت ریش سفیدان محلی که حکایت از روزهای زمستانی پرشور و داغ تالاب و پرواز دسته دسته پرندگان مهاجر و بومی منطقه داشت نشسته و اما این زمستان دریغ از مشاهده‌ی دسته پرندگان بومی تا چه رسد به پرندگان مهاجر نواحی سردسیر شمالی با جمعیت های زیاد! انگار گندمان روزهای تعطیل خود را سپری می کرد!

آیا بهتر نبود که در مراسم بزرگداشت “روز جهانی تالاب ها” همه دستگاه ها و نهادهای دست اندرکار و مقامات محلی به پرسش ها و لکنت های مدیریتی این زیستگاه ارزشمند پاسخ می دادند؟ می گفتند که آیا در فاصله دو مراسم بزرگداشت سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ تا چه اندازه با چاه های کشاورزی غیر مجاز در محدوده تالاب مقتدرانه برخورد کردیم و بر میزان برداشت چاه های مجاز نظارت داشتیم و اجازه ندادیم بیش از این نفس های گندمان به شماره افتد؟ چقدر برای افزایش راندمان آبیاری در اراضی کشاورزی حاشیه تالاب تلاش کردیم؟ برای گرفتن حق آبه‌ی طبیعی گندمان چه اقدام هایی کرده ایم؟ وقتی هنوز در گندمان با گلوله به استقبال میهمانان مهاجر می روند! در برخورد قاطعانه با آن پرنده کش های نابخرد چقدر موفق بوده ایم؟ با اراضی ملی تخریبی و تصرف شده حاشیه تالاب که به کشاورزی تغییر کاربری داده شده اند چه کرده ایم؟ در کنترل دام و چرای مفرط در تالاب چقدر موفق بوده ایم؟ در بودجه ریزی استان چقدر به اعتبارات محیط زیست بهاء دادیم و سهم اعتباری اش از محل منابع مالی و اعتبارات تملک دارایی استان چند درصد رشد داشته است؟ و ده ها پرسش دیگر که حیات و پایداری بوم شناختی تالاب های بام ایران را نشانه گرفته اند؟

فراموش نکنیم زمانی می توانیم گندمان را در وضعیت سبز قرار دهیم که پاسخ های درخوری برای این پرسش ها داشته باشیم و بی شک اگر نتوانیم، تشدید وضعیت بحران بی آبی، وقوع پدیده فاجعه بار خودسوزی در اعماق تالاب (به مانند تالاب پریشان در فارس)، فرار پرندگان و مرگ زیستمندان تالابی نصیب مان خواهد شد. تالاب به کانون های تولید گردوخاک تبدیل شده، ظرفیت ویژه گرمائی منطقه کاهش پیدا کرده، اختلاف دمای شب و روز در منطقه افزایش ‌یافته و با حداکثر دمای گرم در روز و حداقل دمای سرد در شب مواجه گشته و بتدریج شرایط زندگی برای بسیاری از گونه‌های گیاهی، اقلام زراعی و باغی و حتی گونه‌های جانوری سخت خواهد شد.



۲۵ دیدگاه لـ تالاب های دیار بختیاری در وضعیت زرد!

  1. Ghareman Suleymonpor گفته است:

    ۱۶ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۰:۳۳

    دیدبان و همولایتی عزیز، گرفتاری هایی تالاب هایی چغاخور و بویژه گندمان، بهتر از من در ارتباط هستید ،و همان طور که اشاره شد مواردی از جمله تغیرات جو ،اکو سیستمی،بهره‌برداری هایی کشاورزی،حفر چاهها، چرای بیش از حد و…

    نظر شخصی‌ و حرفه ی من که سالها تجارب تالاب‌ها را کار کردیم به ویژه پرندگان مهاجر این هست که که اکثر این موارد،ضایعات،محلی در درجه اول،و دوم معضل تغذیه برای پرنده ، حس ناامنی لانه سازی، جهت وزش و عبور تغیرات اکو سیستمی،و…در اینجا لازم نمی‌بینم اما بصورت ایمیل می‌توانم بفرستم، از طرف دیگه لایروبی تالاب این مشکل ۱۰ سال پیش در ۳ تالاب قسمت شمالی یعنی‌ (آاجی گًل) (المو گٔل) و حسنلو پیدا شد به هر حال هرچند فغان بام ایران بجای نمیرسد ،اما همین کند و کو هم شاید اندک کورسو باشد

  2. هومان خاکپور گفته است:

    ۱۶ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۰:۳۸

    به استاد ارجمندم قهرمان سلیمان پور:
    گذر و توقف بزرگ مرد بام ایران – استاد سلیمان پور – در این فضای مجازی طبیعت بختیاری، باعث افتخار دیده بان کوچک این طبیعت زیبا و کم همتا است، بسیار خرسندم که یادداشت های این تارنما مورد توجه و ابراز لطف شما است استا عزیز …
    اگر این لطف را کامل کنید و پیشنهادهای ارزشمندتان را برایم ایمیل کنید قطعن در حد توانم برای بکار بستن آن ها تلاش خواهم کرد …
    موفق و پایدار باشید استاد عزیز

  3. Maryam Khodakarami گفته است:

    ۱۷ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۰۸:۲۰

    سال ۱۳۷۳ بود که با اعضای شرکتی که در آن کار می کردیم به تالاب چغاخورت رفتیم. آنموقع من هنوز محیط زیستی نبودم و دفعه اولم هم بود که ماهیگیری می رفتم. تعداد زیادی بودیم و صدها ماهی گرفتیم. به هرکداممان ۷-۱۰ ماهی رسید. غارت کردیم. قلاب می انداختیم ماهی میوفتاد. چه بی رحمانه به جان طبیعت افتاده بودیم. مدیر عاملمان مجوز ماهیگیری را دست کاری کرده بود چرا که فصل ماهیگیری نبود. یکبار و برای آخرین بار رفتم. هنوز که هنوز است دلم بدرد می آید چرا که غذای آن عقاب کوهستان را از دهانش می ربودیم. جلوی چشمانمان عقابی ماهیی به اندازه ۳ برابر وزن خودش را از آب گرفت و ما داشتیم سهم او را می خوردیم.
    نمی دانم حال رو روز امروزی چغاخورت را. از ماهیانش بگویید که یا آرام گیرم یا بیشتر بسوزم.

  4. نرگس روحانی گفته است:

    ۱۷ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۲:۰۲

    سلام دیده بان بام ایران زمانیکه آنجا که شیر مردان . شیر زنان بختیاری که مهد طبیعت هستند آ؛ن رفتار را با تالاب بکنند وای به حال مازندران و تالاب های زیبایش که نقطه ای رحم و مروت در ان نمیبینی وجب به وجب انواع دامگهه و توری و مدام صدای گلوله ؟؟۱چه عزای امام حسین باشه چه عزای پیغمبر ،چه عید علی همیشه میشنوی که با گلوله دارن از ان زیبایی های خداوند پذیرایی میکنند پارسال که رفتیم محیط بانها حقوق ۸ ماهشان مانده بود با دکتر صدوق بر سر فعالیت های محیط زیست آشنا بودم سریعتر از برادرم تلفن را برداشت تا گفتم این زحمت کشها توی این سرما و باد ۸ ماهه که حقوق نگرفتند وتا آخر هفته حقوقشان را دادند امسال که آنجا که رفتیم باز بنده خداها حقوق نگرفته بودند ۱۱ ماه و هنوز روی وظیفه سرکشی میکردند به دکتر فاضل در مراسم استاد فرصت را غنیمت شمردم نامه دادم هنوز خبری نیست این وضع تالاب های ماست از بیرون مردم میسوزوندشون و از تو خودشون خودشونو میسوزونند!
    nr

  5. زهره بروجنی گفته است:

    ۱۷ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۳:۵۵

    درود به هر دوی پیشگامان و دلسوزان این منطقه مهندس خاکپور ،با تجربه جهانی‌ استاد در این زمینه‌ها ایکاش راه چاره ی به مسولین ناشنوا ارائه میشد ، چند ماه پیش در نشنال جغرافی دکتر سلیمان پور در مورد میزان آزبست صحبت میکرد و همینطور تالابها در جواب مصاحبه کننده انگلیسی‌ زبان گفتند دوست دارند بعلت کمی‌ وقت کسی‌ نوشتها و نظرات ایشون را به فارسی ترجمه میکردند ،مسولین هم که به گفته همگی‌ دنبال مصلحت هایی خود و و ما را دنبال میفرستند” نخود سیاه”، همین جا هم مثل شمال اطراف تالاب موقع عزاداری جمع می‌شند داد قال صدای اونها هر پرنده چرنده ی را فراری میکنه اما اینجا که می‌شه نیروهایی انتظامی اصلا دخالت نمیکنند

  6. نرگس روحانی گفته است:

    ۱۸ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۳:۴۰

    سلام آقای دیده بان بام ایران فردا روز تولد زنده یاد کامبیز بهرام سلطانی است یادش گرامی فردا به نیت استاد اگر هوا بگذارد می خواهمبروم برای کلاغ ها نان بریزم تویدامنه کوه حیف که پایم یاری نمیده بالا برم و برای سگهای بدبخت و گرسنه غذا ببرم برای سارها و مرغ مینا ها هم ارزن بریزم که برای استاد دعا کنند هر چند الان استاد فرا بال تر از همه پرنده ها در آسمان الهی بلند پروازی میکند یادش گرامی باد و ما پیرو راهش.

  7. شاهو گفته است:

    ۲۲ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۰:۴۹

    درود بر ایران

  8. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۲ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۰:۵۰

    به مریم خداکرمی:
    همان طرح وارد کردن ماهی های مهاجم به تالاب – که متأسفانه از سوی نهادهای دولتی هم انجام گرفت سبب خسارت زدن های زیادی به آبزیان تالاب شد … چند سالی از ورود غیر علمی و غیر کارشناسی ماهیان گرمابی غیر بومی به تالاب می گذرد از اینکه این ماهیان چه بر سر این تالاب و ماهیان بومی اش آورد ه اندو چه بیماری ها و انگل هایی را به تالاب وارد کرده اند که بگذریم جای تأسف اینجاست که این بی مهری ها و کم لطفی ها همچنان چغاخور را قربانی می کند.
    ورود خرچنگ دراز آب شیرین یا همان شاه میگو(Astacus Leptodactylus) آبزیان تالاب را به شدت تهدید کرده، این گونه جانوری همه چیزخوار بوده و تنوع تغذیه ای زیادی دارد که باعث انعطاف پذیری این گونه در برابر شرایط محیطی مختلف می شود. از سوی دیگر این جانور کف زی و کف رو می باشد که با توجه به همه چیز خوار بودنش، تخم و لارو ماهیان و دیگر موجودات زنده، غذای خوبی برایش محسوب می شود که در دراز مدت و با ازیاد جمعیت آن خطر بزرگی برای اکوسیستم و گونه های زیستی موجود در تالاب خواهد بود.
    بنابراین به نظر من در آن ماجرای آن سال شما گناهی ندارید چراکه این بی تدبیری ها توسط خود نهادهای متولی رخ داده و هدف شان هم همین تولید و فروش ماهی بوده است. باورم این است که خود زیستمندان تالاب چغاخور مریم های خوب این سرزمین را که تعداشان هم زیاد نیست بهتر می شناسند و همواره آرامش و شادابی را برای آنان آرزو می کنند … زنده و پایدار باشی بانو

  9. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۲ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۰:۵۴

    به نرگس روحانی:
    باورم این است که زیستمندان بی دفاع طبیعت این سرزمین به چنین مدافعان بی منتی چون شما افتخار کرده و دعای شان را بدرقه تان می کنند … و دیده بان طبیعت بختیاری برای داشتن دوستان و همراهان ارزشمندی مثل روحانی ها بر خود می بالد.
    زنده و شاداب باشی بانو

  10. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۲ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۰:۵۸

    به زهره بروجنی:
    دقیقن همن طور است … قطعن باید قدر چنین اساتید ارزشمندی چون دکتر سلیمان پور را دانست چراکه باعث افتخار همه دوستداران و فعالان محیط زیست کشور – خصوصن سرزمین زیبای بام ایران هستند – و نگارنده نیز از داشتن چنین همراهانی بر خود می بالم و خدا را شاکرم که بتوانم نقش کوچکی در انتقال دانش استاد به متولیان حوزه محیط زیست سرزمین مادری ام داشته باشم.
    ممنون از همراهی تان زهره خانم

  11. مصطفي شهرياري گفته است:

    ۲۳ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۰۹:۲۰

    سلام و درود بر شما
    هومان جان ایا انتقال اب توسط تونل سبزکوه اثر مثبت روی تالاب گندمان و چغاخور دارد یا منفی .درود بر شما

  12. saber homaei گفته است:

    ۲۳ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۸:۵۴

    salam o arze adab
    khoshhalam k delsuzani mesle u vojud darand.darde tabiat ra faghat amsal u dark mikonan.ziad nemitunam elmi sohbat konam faghat dar hamin had mitunam begam k be mavarede fogh bayad ghachaghe khake talabe gandoman ra ham ezafe kard albate kamtar kasi az in mozu khabar dare ya shayadam khabar darano ru nemikonan

  13. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۳ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۲:۰۳

    به مصطفی شهریاری:
    متأسفانه در مطالعات آب انتقالی از سبزکوه هیچ گونه حق آبه ای برای تالاب گندمان و محیط زیست در نظر گرفته نشده و برای تمامی آن آب اانتقالی، در حوزه های صنعت و کشاورزی بارگذاری شده است. در حالیکه که خردمندانه این بود که از این فرصت استفاده می کردند و با اختصاص بخش کمی از این آب، تا حدودی از اوضاع وخامت بار گندمان کم می کردند.

  14. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۳ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۲:۰۶

    به صابر همائی:
    ممنون از ابراز لطف و همراهی تان … البته این حداقل کاری است که باید و می توانم برای سرزمین زیبایم انجام دهم. در خصوص قاچاق خاک تالاب گندمان هم اگر شما منابع اطلاعاتی موثقی دارید اطلاع بدهید حتمن پیگیری می کنم.
    موفق باشی دوست عزیز

  15. سيمين گفته است:

    ۲۴ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۳:۲۵

    سلام آقای خاکپور گرامی
    منتظر روزی هستم که وبلاگ شمارا باز کنم و خبرهای خوب از تالاب های دیار نیاکانم بخوانم! کی می رسه اون روز؟!

  16. محمد درویش گفته است:

    ۲۴ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۵:۱۴

    خودت را آماده کن برای روزهایی خوش تر رفیق … مگر نمی دانی که سال، سال اروند و اژدهاست … باور کن امسال از گندمان چغاخور و آبشار عشق و آتشگاه و شلمزار و تنگ زندان آب خواهد جوشید و آسمان در بام ایران، دوباره ما را خواهد بخشید …
    باور کن …

  17. سيمين گفته است:

    ۲۵ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۴:۲۶

    آقای درویش!
    سال، سال اروند و اژدها و سپهر است!
    امیدوارم که سپهر گردون در بام ایران چون اژدهایی اروند بخروشد. (البته به کسی هم آسیب نرساند!)

  18. نرگس روحانی گفته است:

    ۲۵ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۴:۳۴

    دیده بان بام ایران که از دیار پر افتخار شیر مردان بختیاری هستی، نفست گرم و زندگی ات پر توان ،امیدوارم که در روز ۵شنبه که روز کارگاه سمینار ملی ارزیابی محیط زیستی در تالار معلم بالای میدان ونک ،شما و دکتر یوسف پور غیوران دیار آبهای خروشان وآبشار های خرسان را ببینم و انرزی دوباره ای بگیرم امیدوارم با صدای بلند درد دیار بختیاری را برای همه بز رگان محیط زیست از زبان شما بشنویم به امید دیدار.

  19. محمد درویش گفته است:

    ۲۵ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۴:۵۵

    به سیمین:
    سپهر، همیشه دوست داشتنی، بلند و نیلی است و برای دیدنش همواره باید به فراز نگریست و نه به فرود … به ویژه اگر مهر اژدها هم داشته باشد که دیگر می شود شاهکاری در اندازه های نزدیک اروند! نه؟

  20. سيمين گفته است:

    ۲۶ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۵:۵۹

    به آقای درویش:
    در واقع سپهر از اون بالا همه را ریز می بیند حتی اروند خروشان را! نه؟

  21. محمد درویش گفته است:

    ۲۶ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۹:۵۴

    به سیمین:
    آنهایی که خروش اروند رود را ریز می بینند؛ یا اروند رود را به خوبی نمی شناسند؛ یا نمی شناسند به خوبی اروند رود را و یا به خوبی اروند رود را نمی شناسند! می شناسند؟

  22. سیمین گفته است:

    ۲۷ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۳:۳۰

    شاید!

  23. احمد پازوکی گفته است:

    ۲۸ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۱۹:۳۰

    ممنون هومان جان. زنده باشی. شیرینی هم به روی چشم. شنیدم تهران بودی. تشریف می آوردی در خدمتت می بودیم 🙂

  24. هومان خاکپور گفته است:

    ۲۸ بهمن, ۱۳۹۰ در ساعت ۲۱:۰۲

    به احمد پازوکی:
    بله احمدجان … برای شرکت در همایش ملی ارزیابی اثرات محیط زیستی در خدمت درویش خان بودیم و ذکر خیر شما هم بسیار ….
    ممنونم دوست عزیز

  25. در گندمان نشان دادند که می شود …… | دیده بان طبیعت بختیاری گفته است:

    ۱۷ آبان, ۱۳۹۱ در ساعت ۰۰:۳۱

    […] ‌تالاب، چرای مفرط و برداشت علوفه، گندمان را وارد مرحله ای نگران کننده از خشکیدگی بی سابقه ای کرده بود که به قول مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و […]

Leave a comment