روزنامه آرمان – زهرا سلیمانی: برف و باران رفت و آلودگی آمد. هوای تهران و چند کلانشهر دیگر آلوده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این آلودگی ادامه خواهد داشت و به همین منظور امروز مدارس ابتدایی، پیش‌دبستانی و مهدکودک‌های تهران به غیراز پردیس، دماوند و فیروزکوه تعطیل شدند. طرح زوج و فرد از در منازل اجرا می‌شود و مسئولان به شهروندان توصیه می‌کنند از تردد غیرضروری اجتناب کنند و اگر چاره‌ای جز آمدن به خیابان ندارند، نفس عمیق نکشند. در همین حال عنوان می‌شود تنها در سال گذشته ۲۰‌هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران ثبت شده است. غول آلودگی همچنان بیدار است و نفس مرگ‌آورش را در هوای شهر‌های کشور می‌پراکند.

بی‌توجهی سازمان‌های مسئول

یک کارشناس محیط‌زیست درباره چگونگی مهار آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور به خبرنگار«آرمان»می‌گوید: آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور به‌دلیل سوخت‌های خودرو و مسائل تالاب‌ها بروز کرده است. کلانشهرهای کشور به دو دلیل صنعتی و محیط‌زیستی امروز تحت تاثیر آلودگی هوا قرار گرفته‌اند. هومن خاکپور می‌افزاید: تاکنون در حوزه تخریب و فرسایش خاک هیچ‌اقدام مناسب انجام نشده است، چون بر اساس گزارشات منتشر شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست۶۰درصد تالاب‌ها خشک شده و اغلب به کانون بروز گرد و غبار تبدیل شده‌اند.

به‌گفته او اکثر این تالاب‌ها در حاشیه سکونتگاه‌های شهری قرار داشته و هوای شهرهای اطراف تحت تاثیر این آلودگی قرار دارد و به‌شدت هوای کلانشهرها را تحت تاثیر قرار داده است. این کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: برای احیای محیط‌زیست کشور باید بتوان آب را دوباره به تالاب‌ها برگرداند تا حقابه تالاب‌ها تامین شود. تاکنون به‌رغم تمام شعارهای مسئولان هیچ‌اقدام مناسبی در این‌باره انجام نشده است.

خاکپور تاکیدمی‌کند: دولت در برنامه پنج و ششم توسعه درباره آلودگی هوا موظف به اقدامات اثربخش بود، اما هیچ‌اقدام مناسبی انجام نشده است. به‌گفته او چندی قبل وزارت نیرو موظف به تامین حقابه تالاب‌ها بود، اما هیچ‌اقدامی در این زمینه رخ نداد. به‌گفته او هم‌اکنون به‌دلیل این سهل‌انگاری‌ هوای اغلب شهرها تحت تاثیر آلودگی تالاب‌ها و محیط‌های خشک ناشی از افت آب‌های زیرزمینی است.

این کارشناس محیط‌زیست می‌گوید‌: برای مثال استان خوزستان به‌عنوان یکی از مراکز تولید گرد و غبار دیگر استان‌های همجوار را دچار مشکل کرده است، چون در این استان بیش از‌ سیصد هزار هکتار اراضی کشاورزی رها شده وجود دارد. با وجود اینکه آلودگی هوا جزو موضوعات بحرانی کشور است، اما هیچ‌گونه اقدام مناسبی در این زمینه انجام نمی‌شود.

خاکپور می‌افزاید: در مدیریت شهری هم به کاهش ترددها در شهر، کاهش خودروهای تک‌سرنشین، افزایش وسایل نقلیه عمومی و … توجه نمی‌شود. با توجه به اینکه بر اساس گزارشات بیش از ۸۰-۹۰‌ درصد آلودگی ناشی از سوخت خودروها، موتورسیکلت‌ها و ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. به‌گفته او تاکنون نه سیستم ناوگان حمل‌ونقل شهری اصلاح شده و نه مسیرهای دوچرخه‌سواری مناسب برای ترویج این فرهنگ لحاظ شده است.

     قرار گرفتن پایتخت ایران در فهرست آلوده‌ترین شهرهای دنیا باعث شده که مسئولان شهری برای کاستن آلودگی دست به دامن طرح‌های پاکی مانند «طرح دوچرخه» شوند. طرح دوچرخه که در راستای ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله حمل و نقل درون شهری، به مرجله اجرا در آمد، در صورتی که به فراهم کردن زیرساخت‌های فنی و فرهنگی آن توجه می‌شد می‌توانست در ابعاد وسیع مورد توجه شهروندان تهرانی قرار گیرد و به میزان زیادی از آلودگی هوای شهر تهران بکاهد. اقبال عمومی‌ای که از این طرح با وجود تمام کاستی‌هایش شده به خوبی موید این نکته است.

نگارنده در همین زمینه در گفتگویی با خبرنگار روزنامه آرمان شرکت کرده که در زیر به اشتراک گذاشته می‌شود:

دوچرخه درجدال با غول‌آلودگی

آرمان- سندوس محمدی: بنابر پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا کمتر از شش ماه دیگر جمعیت تهران از مرز ۱۲میلیون نفر می‌گذرد. جمعیت نزدیک به ۱۲ میلیونی تهران در حال حاضر آن را در رده پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان که در آستانه یک انفجار جمعیتی هستند قرار داده است. چنین حجم وسیعی از جمعیت با خود مشکلات و عواقب ناخواسته بسیاری را به دنبال دارد که آلودگی‌های مختلف و به ویژه آلودگی هوا تنها بخش کوچکی از عواقب این پدیده است.

     پژوهش‌ها نشان می‌دهند که روزانه بالغ بر یک‌هزار و ۱۹۲ تُن مواد آلاینده در هوای تهران منتشر می‌شود و با توجه به اینکه ۸۸ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از آلایندگی وسایل نقلیه است، توجه به وسایل نقلیه‌ای که آلودگی کمتری دارند اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. طرح دوچرخه یکی از پروژه‌های شهرداری تهران در جهت ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله حمل و نقل درون‌شهری است. در توضیح اهداف این طرح گفته شده است که «هدف از اجرای این طرح در سطح شهر تهران دستیابی به یک سیستم حمل و نقل پایدار و دوستدار محیط زیست است به نحوی که در بلندمدت نیز بتواند علاوه بر پاسخ به نیاز سفر درون‌منطقه‌ای شهروندان حداقل اثرات زیست محیطی را به شهر وارد ساخته و از طرف دیگر باعث ایجاد نشاط و سلامتی شهروندان تهرانی شود.»

     طرح دوچرخه از سال ۱۳۸۸ در منطقه هشت تهران آغاز شد و به مرور مناطق دیگری از شهر تهران را پوشش داد. در حال حاضر حدود ۱۶۰ خانه دوچرخه در شهر تهران وجود دارند که هفت هزار و ۶۰۰ دستگاه دوچرخه را در اختیار شهروندان تهرانی قرار می‌دهند.

استفاده از دوچرخه برای تفریح

     یکی از انتقادهای عمده‌ای که در سالیان اخیر به طرح دوچرخه وارد می‌شد نادیده گرفتن حق استفاده خانم‌ها از دوچرخه بود. با توجه به اینکه زنان نیمی از جمعیت شهر تهران را شکل می‌دهند که قسمت اعظمی از آنها هم جزو جمعیت فعال این شهر هستند، این طرح زمانی می‌تواند به موفقیت مورد نظر خود برسد که تمام افراد یک جامعه را پوشش دهد. آن‌گونه که مشاهدات ما نشان می‌دهد و بنابر اظهارات مسئولان ایستگاه‌ها در ماه‌های اخیر خانم‌ها هم حق استفاده از طرح دوچرخه را پیدا کرده‌اند. استفاده زنان از این طرح را می‌توان یک گام مهم در به ثمر نشستن اهداف مورد نظر آن دانست.

     مهسا ۲۲ ساله یکی از استفاده‌کنندگان از طرح دوچرخه است، او حداقل هفته‌ای سه بار زمانی که از سر کار به منزل می‌رود از ایستگاه دوچرخه میدان ولیعصر، یک دوچرخه قرض می‌گیرد و از میدان ولیعصر تا پارک لاله را رکاب می‌زند. او به «آرمان» می‌گوید: «من از بچگی عاشق دوچرخه‌سواری بودم و از اینکه جدیدا در اجرای این طرح محدودیت‌ها کمتر شده و خانم‌ها هم می‌توانند از دوچرخه استفاده کنند خیلی خوشحالم.» او از دوچرخه بیشتر به عنوان یک وسیله تفریحی استفاده می‌کند، ولی هنگامی که از او درباره استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله حمل و نقل سوال می‌کنیم، می‌گوید: «به نظر من استفاده از دوچرخه برای جابه‌جایی به ویژه درباره افرادی مثل من که فاصله خانه تا محل کارشان زیاد نیست، فکر خیلی خوبی است. چون استفاده از دوچرخه در عین حال که روحیه آدم را شاد می‌کند، از ضررهایی که استفاده از بقیه وسایل عمومی در آلودگی هوا دارند، کم می‌کند.»

     فاطمه ۲۸ ساله یکی دیگر از افرادی است که از اینکه می‌بیند به‌تازگی خانم‌ها هم امکان استفاده از طرح دوچرخه را پیدا کرده‌اند خیلی خوشحال است و به همراه دوستش قصد دارد با ثبت نام الکترونیک در طرح دوچرخه، کارت هوشمند دریافت کنند و استفاده‌شان را از این طرح بیشتر کنند. او از انتقاداتی که به این طرح دارد به «آرمان» می‌گوید: «به نظر من فقط گذاشتن چند ایستگاه و چند دستگاه دوچرخه به تنهایی کافی نیست و باید زیرساخت‌ها و سایر امکانات این طرح در کشور ما به وجود آیند تا این طرح بتواند موفق باشد. برای نمونه باید مسیرهای مشخصی برای دوچرخه سواری وجود داشته باشند تا استفاده از دوچرخه موجب مشکلات دیگری نشود». او ادامه می‌دهد: «در کنار فراهم کردن زیرساخت‌ها باید فرهنگ استفاده از دوچرخه هم در کشور شکل بگیرد و برنامه‌های لازم برای فرهنگ‌سازی در این زمینه وجود داشته باشند. اگر این طرح با برنامه اجرا شود می‌تواند بسیار مفید باشد».

طرح دوچرخه یک طرح مثبت و مفید است

     یک کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه سوخت خودروها یکی از آلاینده‌های اصلی هواست که تأثیرش بیشتر از دود کارخانه‌ها و سایر منابع آلاینده است، به «آرمان» می‌گوید: «هر حرکتی که تردد خودروها را در شهر کم کند یک طرح مثبت است که از آلودگی هوا می‌کاهد، این طرح می‌تواند ترویج استفاده از وسایل عمومی یا ترویج استفاده از دوچرخه باشد».

     هومان خاکپور می‌افزاید: «استفاده از دوچرخه از سوی شهروندان علاوه بر اینکه به کاهش آلودگی هوا در شهر تهران کمک می‌کند به افزایش سلامت شهروندان و گرایش آنها به سمت ورزش کردن نیز منتهی می‌شود». او با بیان اینکه این طرح باید در تمام کلان‌شهرهای کشور که از آلودگی هوا رنج می‌برند اجرایی شود، تصریح می‌کند: «برای اجرای این طرح باید از یک سو زیرساخت‌های آن فراهم شوند و از سوی دیگر باید از سوی مردم مورد استقبال قرار گیرد، که دسترسی آسان به دوچرخه‌ها می‌تواند در افزایش استقبال مردم از این طرح نقش زیادی داشته باشد.

     به بهانه هجوم گرد و غبار و آلودگی هوای تهران بزرگ، در گفتگویی با روزنامه آرمان شرکت کرده‌ام که متن کامل آن در زیر آورده شده است:

روزنامه آرمان: روز گذشته با هجوم ریزگردها شهر تهران یکی آلوده‌ترین روزهای خود در سال جاری را پشت سر گذاشت. با توجه به اینکه در سال‌های گذشته برای مقابله و کاهش شدت آلودگی هوا از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط پیشنهاداتی از جمله استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، ایجاد طرح زوج و فرد برای خودروها و …. مطرح می‌شد اما هم‌اکنون منبع آلودگی‌های هوا فقط ریزگردها عنوان می‌شود که برای کنترل آن باید راهکار ویژه‌ای از سوی مسئولان امر اندیشده شود.

     در بحث مقابله با آلودگی هوا و کانون‌های آلودگی برون‌مرزی در کشورهای همسایه به‌ویژه کشور عراق به‌دلیل وجود نابسامانی در مدیریت این کشور موضوع رسیدگی به آلودگی هوا و ریزگردها در اولویت دولت این کشور نیست. تاکنون کشور عراق از لحاظ دیپلماتیک نتوانسته همکاری و اقدامی برای مهار ریزگردها انجام دهد. در حال حاضر شاهد هجوم ریزگردها از دو منبع داخلی و خارجی در کشور هستیم؛ از منابع داخلی می‌توان به بحث سلامت و آلودگی هوا اشاره کرد که بسیاری از این اقدامات ناشی از کانون‌های هجوم گردوغبار داخلی است و به منشا گرد و غبارهای برون مرزی مربوط نمی‌شود.

     به‌دلیل خشکی تالاب‌ها روزبه‌روز بر شدت کانون‌های گرد و غبار داخلی افزوده می‌شود و این افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی تالاب‌ها به عنوان نعمت‌های الهی در هر منطقه امروزه با خشکی‌های موجود به منبع آلودگی ریزگردها مبدل شده است. علاوه بر گردوغبار ناشی از خشکی تالاب‌ها شاهد زمین‌ها و دشت‌های کشاورزی رها شده هستیم که این زمین‌های بایر خود به‌عنوان منبع گردوغبار مبدل شده و کنترل آن باید هرچه سریع‌تر انجام شود. بسیاری از دشت‌های کشور با آفت شدید آب رو‌به‌رو هستند و این مساله باعث شده تا در زمین‌های کشاورزی رها شده امکان زراعت وجود نداشته باشد. حدود دو میلیون هکتار از اراضی به دنبال عدم مهار منبع‌های آبی دیگر قابل کشت نیست و این اراضی به مراکز گردوغبار تبدیل شده است.

     کانون گردوغبار داخل شهر تهران مساحتی به اندازه مساحت تهران تا قزوین را دربرمی‌گیرد. گرد و خاک از زمین‌های کشاورزی رها شده با ضعیف‌ترین بادها حرکت می‌کنند و به سمت شهر تهران آمده و آن را آلوده می‌کنند. برای کاهش این معضل چاره‌ای نیست به غیر از اینکه سازمان‌های ذی‌ربط از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو و دستگاه جهاد کشاورزی وارد عمل شوند و این اراضی را به‌عنوان منابع آلودگی داخلی شناسایی کنند و حتی‌الامکان در اطراف این زمین‌های کشاورزی بادشکن ایجاد شود. باید توجه داشت که با جنگل‌کاری و مدیریت بهتر می‌توان در بخش کشاورزی با کاهش مصرف و ایجاد تعادل در توان تولیدی منطقه دشت‌ها را به حالت عادی برگرداند که در صورت عدم توجه مسئولان امر به این نارسایی شاهد افزایش رها شدن کانون گردوخاک در اطراف شهر‌ها خواهیم بود.

     همانطور که عنوان شد به جز زمین‌های کشاورزی رها شده تالاب‌های خشک شده نیز منبع گردوغبار هستند. برای احیای تالاب‌ها باید دستگاه‌های متولی همچون وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست وارد عمل شود و با برگشت آب به این مناطق به مهار ریزگردها بپردازند. برای مثال وقتی پهنه‌های آبی همچون خوزستان را بررسی می‌کنید در سه دهه گذشته سطح آن به میزان یک‌سوم کاهش پیدا کرده است و به‌طور کلی تقریبا دوسوم تالاب‌های کشور از دست رفته است. ما قسمتی از تخریب‌ها را می‌بینیم حال آنکه میزان قابل‌توجهی از آن از چشم ما پنهان می‌ماند. در لایه‌های زیرین زمین وضعیت به مراتب بدتر از گذشته شده است. این وضعیت باعث شده تا اراضی کشاورزی خودبه‌خود خشک و باعث تولید منبع گردوغبار شود.

     باید اینطور نتیجه‌گیری کرد که برای مقابله با گردوغبار از طرفی باید کانون‌های داخلی را شناخت و مهار کرد و از طرف دیگر نیازمند همکاری منطقه‌ای هستیم. علاوه بر عراق در ترکیه نیز اتفاق بسیار بد محیط زیستی درحال وقوع است و با ایجاد سدهای متعدد در این کشور بی‌شک کل آب دجله و فرات خشک می‌شود و این اتفاق باعث خشکی کشورهای همسایه و ورود ریزگردها می‌شود. متاسفانه تاکنون شرایط و امکاناتی برای مقابله با ریزگردهای داخلی وجود نداشته تا بتوان جلوی این تهدیدها را گرفت. این درحالی است که در سال‌های اخیر ریزگردها به یکی از مهم‌ترین عوامل آلایندگی هوا تبدیل شده و جان و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند.

     تصمیم قابل تحسین گروهی از هنرمندان و فرزانگان کشور که نشان از هوشمندی و مسئولیت‌پذیری آنان داشته و منجر به امضای بیانیه شورانگیزی شده است، بهانه گفتگوی نگارنده با خبرنگار روزنامه آرمان شد که در شماره ۲۳۷۴ مورخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۲ منتشر شده است. شما خوانندگان گرامی طبیعت بختیاری می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

 محیط‌زیست و هنرمندان

      چند وقت پیش گروهی از هنرمندان و اهالی فرهنگ با انتشار نامه‌ای خواستار توجه بیشتر مسئولان به مسائل زیست‌محیطی و آلودگی هوا شدند. آنها عنوان کردند یارانه خود را به مسائل زیست‌محیطی اختصاص می‌دهند و رئیس سازمان محیط‌زیست نیز به تازگی از این اقدام هنرمندان تشکر کرده است. نا گفته پیداست بخشیدن یارانه برای رفع مشکلات زیست‌محیطی اقدامی نمادین است. شاید پولی که از این راه کسب می‌شود در مقابل هزینه‌هایی که باید صرف فعالیت‌های زیست‌محیطی شود ناچیز باشد. با این وجود کار انجام شده قابل ستایش و ارزشمند است و می‌تواند گام اول برای درگیر کردن اقشار مختلف جامعه در مسائل زیست‌محیطی باشد.

     برخی از گروه‌های اجتماعی مانند هنرمندان و ورزشکاران جایگاه اجتماعی بالایی در میان مردم دارند و بخشی از مردم، از آنها الگو می‌گیرند. وقتی آنها نسبت به مساله آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی واکنش نشان دهند، شهروندان دیگر نیز در این زمینه حساس می‌شوند همانطور که این موضوع باعث می‌شود مسئولان نیز در این زمینه حساسیت بیشتری به خرج دهند و رفع آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی را در اولویت کاری خود بگذارند. کاری که هنرمندان کرده‌اند در دیگر کشورها نیز معمول است. ما شاهد هستیم برخی از هنرپیشه‌ها و ستاره‌های سینما اقدام به حمایت از یک گونه خاص جانوری که در معرض نابودی است، می‌کنند.

     اگر می‌خواهیم مشکلات زیست‌محیطی ما حل شود باید به این سمت حرکت و اصناف و اقشار مختلف را درگیر کنیم. گام اول را هنرمندان برداشته‌اند اما، گروه‌های دیگر مانند ورزشکاران می‌توانند این حرکت را ادامه دهند. یکی از مسائل مهم در بحث آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی فرهنگسازی است. این فرهنگسازی از طرفی باید توسط سازمان‌های متولی مانند سازمان محیط‌زیست یا سازمان جنگل‌ها انجام شود و از طرف دیگر رسانه‌ها نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند. صدا و سیما به عنوان یک رسانه فراگیر باید با جدیت در این زمینه فعالیت کند. دیگر رسانه‌ها اعم از رسانه‌های نوشتاری و مجازی می‌توانند تاثیرگذار باشند اما، مخاطبان آنها گروه خاصی هستند و فراگیری صدا و سیما را ندارند. از طرف دیگر آموزش و پرورش می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند. آموزش‌های زیست‌محیطی باید از سطح مدارس شروع شود. به این ترتیب، ما کسانی را تربیت می‌کنیم که در بزرگسالی دغدغه حفظ محیط‌زیست خواهند داشت. در ایران پلیس توانسته است به‌خوبی از ظرفیت مدارس استفاده کند. در بحث آموزش‌های راهنمایی و رانندگی و به‌طور ویژه بستن کمربند، درگیر کردن مدارس و دانش آموزان بسیار موثر واقع شد. سازمان محیط‌زیست و دیگر سازمان‌های متولی در این زمینه بیشتر از ظرفیت آموزش و پرورش استفاده کنند.

     اگر بخشی از فرهنگسازی منوط به این است که گروه‌هایی که جایگاه اجتماعی بالایی دارند نسبت به مشکلات زیست‌محیطی واکنش نشان دهند، بخش مهم‌تر آن مربوط به راه یافتن آموزش‌های زیست‌محیطی به مدارس و کتاب‌هاست. مشخص است که در این زمینه باید دقیقا برنامه‌ریزی کرد. با این وجود، به نظر نمی‌رسد کار مشکلی باشد حال آنکه، سود آن بسیار زیاد خواهد بود و به شرط راهیابی آموزش‌های زیست‌محیطی به مدارس شاهد جهشی در این زمینه خواهیم بود.

در همین رابطه:

– مهار بیابان‌زایی(محمد درویش): آقای رییس جمهور! لطفا” یارانه ما را خرج محیط زیست کنید

– پایگاه خبری فضای سبز و محیط زیست ایران(سبز پرس): منیژه حکمت، هنرمند سینمای کشور؛ علاقه‌مندان به مشارکت در کمپین یارانه نقدی برای حفاظت محیط زیست اعلام آمادگی کنند

هرچند که در سال های گذشته اهالی چهارمحال و بختیاری تصور می کردند که به یمن سکونت بر بام ایران تا حدود زیادی نسبت به سایر استان های غرب و جنوب غرب کشور از اثرات زیانبار انسانی و محیط زیستی این میهمانان ناخوانده عربی در امان مانده اند؛ اما امسال آن ریزگردهای عربی با هم زادهای بومی خود در تالاب های منطقه دست به دست هم داده و خیلی زود آسمان بام ایران را هم به تصرف در آوردند تا بار دیگر نتایج محسوس عدم پیروی از قوانین حاکم بر طبیعت را به مسئولان و مردمان بالارود هم نشان داده باشند.

گفتگوی نگارنده با خبرگزاری مهر در باره بحران آلودگی هوای بام ایران را می توانید در اینجا ملاحظه کنید.

اسماعیل کهرم، محمد درویش  و عباس محمدی؛ سه فعال سرشناس و دلسوز حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کشور به نمایندگی از سوی میلیون ها شهروند تهرانی، اصفهانی، زابلی، اراکی، اهوازی، شیرازی، مشهدی، تبریزی، پارس جنوبی و خیلی دیگر از مناطق ایران در اعتراض به آلودگی غیرقابل تحمل هوا که حال مردمان آن دیارها را بد کرده است، نامه‌ای به “هر آن کس که مسئولیت دارد” نوشته اند و رونوشت آن را به درگاه عالی ترین مقامات نهادهای کشوری که در این حوزه مسئولیت دارند فرستاده‌اند.

همه‌ی حرف آنها در این نامه، یک زنهار ساده اما حیاتی است؛ این که شهروندان ما می‌ترسند دیگر نفس بکشند! آیا فریادرسی هست؟

«متن کامل نامه»

به: هر آن کس که مسوولیت دارد

از: چند شهروند ساده

موضوع: می‌خواهیم نفس بکشیم!

خانم ها و آقایان مسئول!

ما، از سوی میلیون ها شهروندی که در چنبره ی گرفتاری های روزافزون زندگی، فرصت چاره اندیشی و حتی اعتراض به آلودگی دهشت انگیز هوا، این آنی ترین نیاز هر موجود زنده، را ندارند، اعلام می کنیم که: می ترسیم نفس بکشیم! هوای پایتخت کشور و چندین شهر بزرگ دیگر ایران، نه چند درصد بلکه چندین برابر بیش از حد مجاز آلوده است.

آیا شما که تکلیف قانونی تأمین «خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی» همگان را بر عهده دارید (اصل بیست و نهم قانون اساسی)، شما که مسوولیت «پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست شود» را دارید (ماده ی ۱ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست)؛ شما که مسوول اعمال ممنوعیت «هر عملی که موجبات آلودگی هوا را فراهم نماید» هستید (ماده ی ۲ قانون نحوه ی جلوگیری از آلودگی هوا)؛ شما که موظف به اعمال محدودیت برای وسایل نقلیه ی موتوری در شهرهای آلوده هستید (ماده ی ۲ آیین نامه ی اجرایی تبصره ی ماده ی ۶ قانون جلوگیری از آلودگی هوا)؛ شما که وظیفه ی کاستن از آلودگی هوای تهران، کاستن از تردد خودروها، روان ساختن ترافیک تهران، تأمین بنزین و نفت گاز استاندارد، نظارت بر تولید خودروهای استاندارد، و آگاه کردن و جلب مشارکت مردم در موضوع کاهش آلودگی هوای تهران را داشته اید (مصوبه ی ۱۳۷۹ هیات وزیران راجع به کاهش آلودگی هوای تهران)؛ شما که باید تا چهارده سال دیگر، جمهوری اسلامی ایران را به جامعه ای برخوردار از «سلامت، رفاه، محیط زیست مطلوب، و الهام بخش جهان اسلام» بدل سازید (سند چشم انداز ۱۴۰۴)؛ و شما که خود و عزیزان تان در این فضا تنفس می کنید؛ آیا وظیفه هایی را که بر عهده داشته اید، به تمام و کمال یا حتی در حد امکان، به انجام رسانده اید؟!

نیازی به ارایه ی آمار و مستندات در خصوص جنایتی که بر اثر آلودگی هوا در حق میلیون ها نفر می شود، نیست؛ تمامی رسانه های دولتی و غیر دولتی، و بسیاری از مقام های رسمی و کارشناسان مستقل، بارها و بارها از کشته شدن چند هزار نفر در هر سال بر اثر آلودگی هوا، ابتلای ده ها هزار نفر به بیماری های قلبی و عروقی و تنفسی، رسیدن میانگین عمر در تهران به حدود ۴۸ سال، کوتاه شدن قد کودکان و نوجوانان، کاهش ضریب هوشی شهروندان و به ویژه نونهالان، و افزایش اختلال‌های روانی که ناشی از سموم کشنده‌ای است که هر لحظه تنفس می کنیم، گفته‌اند.

ما با کمال احترام، از شما که قدرت وضع قانون و تصویب مقررات را دارید؛ از شما که وظیفه ی اجرای قوانین را دارید؛ و از شما که امکان مجازات متخلفان و وظیفه ی رسیدگی به دادخواهی مردم را دارید، درخواست داریم که بلافاصله و بی هیچ ملاحظه و عذری، به وظیفه ای که قانون و اخلاق و عرف و معاهدات جهانی بر عهده تان گذاشته است، عمل و برای رفع آلودگی هوای شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ که سبب مرگ ده‌ها هزار نفر شده و موجب وهن کشور است، اقدام کنید.

با تجدید احترام؛

اسماعیل کهرم ، عباس محمّدی و محمّد درویش

۱۸ دی ماه ۱۳۹۰

گیرندگان:

– جناب آقای علی لاریجانی، رییس محترم مجلس شورای اسلامی

– جناب آقای صادق لاریجانی، رییس محترم قوه ی قضاییه

– جناب آقای احمدی نژاد، ریاست محترم جمهور

– جناب آقای محسنی اژه ای، دادستان محترم کل کشور

– جناب آقای محمدی زاده، رییس محترم سازمان حفاظت محیط زیست

– جناب آقای پور محمدی، رییس سازمان بازرسی کل کشور

– سرکار خانم مرضیه وحید دستجردی، وزیر محترم بهداشت

– جناب آقای چمران، رییس محترم شورای اسلامی شهر تهران

– سرکار خانم ابتکار، رییس محترم کمیته ی محیط زیست شورای شهر تهران

– جناب آقای قالیباف، شهردار محترم تهران

– رسانه های همگانی