رسوب گذاری و مرگ زودرس سدهای بزرگ برق آبی در دیار بختیاری!

این مطلب دراین تاریخ ارسال شده است جمعه, ۶ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۴:۳۸

۸۶ درصد گستره ی کوهستانی و پرشیب سرزمین چهار محال وبختیاری به عنوان حوضه ی اصلی ۶ سد بزرگ برق آبی احداث شده و در دست ساخت کشور – کارون ۳ و ۴ و ۵ و خرسان ۱ و ۲ و ۳ – با ضریب جریان سطحی بیش از ۶۰ درصد و پوشش گیاهی تنک و تخریب شده به همراه خاک های بسیار حساس این سرزمین، هر ساله سبب انباشت رسوبات و کاهش بخش قابل توجهی از ظرفیت مخازن این سدها و وارد آوردن خسارت های مالی هنگفتی به این سازه های بتنی غول پیکر ذخیره سازی آب و تولید برق می گردد.

به رغم شرایط توپوگرافی، اقلیمی و زمین شناسی حاکم بر سرزمین بختیاری، ولیکن نبایستی بهره برداری های نادرست و نقش مخرب انسان و دام را به عنوان مهمترین عوامل فرسایش و رسوب نادیده گرفت. تخریب جنگل ها و مراتع، شخم در جهت شیب، تبدیل اراض مرتعی و اراضی زیراشکوب جنگلی به کشاورزی، چرای مفرط و اجرای عملیات های عمرانی توسعه ای بدون رعایت اصول صحیح علمی به عنوان مهمترین دلایل فرسایش و رسوب در کشور و حوضه های آبخیز سدهای چهار محال و بختیاری محسوب می گردد.

فرسایش خاک علاوه بر وارد آوردن خسارت بر سدها، سبب کاهش تا ۵۰ درصدی تولید محصول در اراضی کشاورزی شده و این کاهش تولید زمینه و انگیزه ی دست اندازی بیشتر جوامع محلی به اراضی مرتعی و زیراشکوب جنگلی را مهیا خواهد کرد. بر بنیاد گزارش های وضعیت فرسایش و رسوب وزارت نیرو،خسارت های  زیست محیطی ناشی از خاک از دست رفته و اثر نامطلوب این فرسایش و رسوب بر حیات رودخانه ها و تالاب ها و زمین های زراعی، معادل ۹ برابر خسارت های وارده بر سدها و ارزش سرمایه گذاری جهت ایجاد حجم این مخازن این سدها برآورد گردیده است.

با توجه به فشارهای مضاعف جوامع محلی و تخریب پوشش گیاهی و جنگلی و روند رو به رشد فرسایش و رسوب در حوضه های آبخیز این سدها (۲۵ تن در هکتار در سال) و همچنین به منظور جلوگیری از هدر رفتن سرمایه های کلان کشور، پرداختن به اقدامات حفاظتی و پیشگیرانه از فرسایش خاک در محل اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. لذا تخصیص اعتبار متناسب و اقدامات جامع نگرانه آبخیزداری که همزمان با ساخت سدها صورت می گیرد می تواند سهم به سزایی در افزایش عمر مفید سدها و کاهش هدر رفت سرمایه گذاری های صورت گرفته داشته باشد.

عدم برخورداری ملاحظات محیط زیستی (آب و خاک و پوشش گیاهی) از وزن و جایگاه سزاوار در سبد اولویت های بودجه ریزی ملی و استانی سبب گردیده است موضوع حیاتی تخصیص اعتبار جهت این اقدامات حفاظتی و پیشگیرانه ی هم زمان با احداث سدها از اهمیت مورد انتظار برخوردار نباشد و گوشی هم برای شنیدن صدای کارشناسان و مسئولان محیط زیست و منابع طبیعی وجود نداشته باشد!

بنابراین ضرورت دارد وزارت نیرو به عنوان یکی از اصلی ترین ذینفعان فعالت در حوضه های آبخیز این سدها – که هر ساله متحمل بیشترین خسارت ناشی از ته نشست رسوب در مخازن و کاهش عمر مفید سدهایش می گردد – با اختصاص بخشی از درآمدهای سدهای برق آبی از فرسایش خاک و انباشت رسوبات در پشت مخازن و کاهش عمر مفید این سدهای مخزنی ممانعت نماید.

در همین راستا در جلسه ی کارگروه آب و کشاورزی دومین سفر استانی هیأت دولت به استان چهار محال و بختیاری مصوبه ارزشمند «اختصاص بخشی از درآمدهای حاصل از فروش برق نیروگاه ها به منظور مطالعه و انجام عملیات های آبخیزداری در بالا دست سدهای مخزنی برق آبی» به تصویب رسید و مقرر گردید لایحه پیشنهادی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور  تقدیم مجلس شورای اسلامی گردد.

امید است با پیگیری های مقامات عالی استانی و ملی و توجه سزاوار نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی لایحه پیشنهادی سازمان جنگل ها در مجلس مطرح و به تصویب برسد.



۸ دیدگاه لـ رسوب گذاری و مرگ زودرس سدهای بزرگ برق آبی در دیار بختیاری!

  1. پارک بین المللی ( جنگل ) گلستان گفته است:

    ۷ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۰۱:۲۶

    دورد بر شما
    خسته نباشید و منتظر دیدگاههای شما در وبلاگ پارک ملی گلستان هستم

  2. محمد سوزنچی گفته است:

    ۸ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۱:۱۹

    خوب خدا را شکر نمردیم و دیدیم که مصوبه ای هم جهت حمایت از محیط زیست در مصوبات استانی ….. تصویب شد.
    ولی ای کاش بقیه مسایلی را که مصوب کرده بودند را نقد میکردید تا سهم محیط زیست را از این سفرها بدونیم.

  3. عقیل گفته است:

    ۸ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۱۹:۵۰

    قوانین زیادی را داریم که سالها از تصویبشان می گذرد ولی عملا بی فایده مانده اند بیشتر حکم نماد دارند تا قانون
    این که مصوبه است هنوز قانون نشده به هر حال امیدوارم که حد اقل به این یکی عمل کنند
    زمانی قرار بود درصدی از مالیات دخانیات صرف ورزش بشه ما که ندیدیم صرف همون دخانیات شد!

  4. هومان خاکپور گفته است:

    ۹ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۱:۰۱

    به ندری عزیز:
    در خدمت هستیم دوست خوب مان …

  5. هومان خاکپور گفته است:

    ۹ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۱:۰۵

    به محمد سوزنچی:
    البته این مصوبه در کارگرده آب و کشاورزی تصویب شد اما در هیأت دوبت مطرح نشد و قرار شد در قالب لایحه ای تقدیم مجلس گردد …

  6. هومان خاکپور گفته است:

    ۹ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۱:۱۰

    به عقیل:
    بله درست است، این مصوبه تاکنون که تبدیل به قانون نشده و ظاهرن نمایندگان مجلس و … هم چندان تمایلی برای پرداختن به این گونه مباحث – که از نظر آنها از اولویت چندانی برخوردار نیست!!! – ندارند؛ هرچند لایحه مربوطه توسط سازمان جنگلها تهیه شده است اما شوربختانه تاکنون اقدام عملی در راستای این خواسته به حق و سزاوار صورت نگرفته است.
    ممنون دوست عزیز

  7. آيلان گفته است:

    ۱۵ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۰:۳۹

    سلام خسته نباشید.
    راستش اولین باره از این وبلاگتون دیدن میکنم من آدرس وب قبلی را داشتم و اون رو باز میکردم.
    جسارتا به نظر من این فضای وبلاگ بیشتر با محتوا و مطالب وبلاگ همخوانی داره.
    خوشحال میشم اگه شما هم از وب من دیدن کنید و با نظراتتون من رو در بهتر سازی آن یاری کنید. پیشاپیش ممنون.
    شاد و پیروز باشید.

  8. هومان خاکپور گفته است:

    ۱۵ اسفند, ۱۳۸۹ در ساعت ۲۱:۴۱

    به آیلان:
    از لطف تان صمیمانه سپاسگزارم …
    حتمن در خدمت شما خواهم بود.
    درود

Leave a comment