بایگانی “تفاهم نامه”

همگرایی برای رفع آلودگی آب

یکشنبه, ۲ شهریور, ۱۳۹۳

     نگرانی‌ها در حوزه آب تنها محدود به افت کمی منابع زیرزمینی و کاهش آورد چشمه‌ها و رودخانه‌ها نشده و شوربختانه بحران آب از منظر افت کیفی و روند صعودی آلودگی‌ها به حوزه سلامت مردم نیز وارد شده و نگرانی‌های زیادی را در حوزه آب شرب سکونتگاه‌های شهری و روستایی اکثر مناطق کشور بودجود آورده است. به همین بهانه گفتگویی با خبرنگار روزنامه آرمان داشته‌ام که در زیر با خوانندگان فرهیخته طبیعت بختیاری به اشتراک گذاشته می‌شود:

آلودگی آب آرمان

    روزنامه آرمان – حقیقی: آلودگی آب عبارت است از افزایش مقدار هر عنصری اعم از شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی که موجب تغییر خواص و نقش اساسی آن در مصارف ویژه‌‌اش شود. آب مهم‌ترین و بنیادی‌‌ترین عامل حیات موجودات زنده است. از این نظر جلوگیری از آلودگی آب نیز به همان نسبت مهم و مورد توجه بوده و یکی از مهم‌ترین دغدغه مسئولان رفع آلودگی آب مصرفی شهروندان است.

     عوامل آلوده‌کننده آب بسیار گوناگون ‌هستند و می‌توانند هم منابع آب‌های زیرزمینی و هم آب‌های سطحی را آلوده کنند. در بحث تامین کیفیت آب شرب سکونتگاه‌های شهری آنچه مطرح است نظارت وزارت بهداشت بر کیفیت و میزان آلودگی آب شرب است که از طریق سرکشی‌های مشخص دوره‌ای و هفتگی مخازن و محل‌های تهیه آب شرب برای سکونتگاه‌های شهری کیفیت آب و میزان آلاینده‌ها را بررسی می‌کند.

     موضوع آلودگی مخازن آب شرب و محل‌های سطحی آب شرب سکونتگاه‌ها از عمده وظایف وزارت بهداشت است. طبق تعریف کارشناسان، آبی که نیترات و فسفات داشته باشد در زمره آب آشامیدنی قرار نمی‌گیرد حال آنکه، این عناصر در آب شرب بیشتر نقاط شهری و به طور کلی در آب آشامیدنی شهروندان یافت می‌شود بنابراین، حتی اگر آبی زلال و تمیز، بی‌بو و بی‌رنگ باشد اما فسفات و نیترات داشته باشد به این معناست که این آب آشامیدنی نیست.

     نکته دیگر این است که در بحث کلان که همان منابع آب‌های زیرزمینی است و البته بخش عمده‌ای از آب شرب شهرها هم از همین منابع تامین می‌شود، قطعا نظارت بر سفره‌های زیرزمینی در حوزه فعالیت‌های محیط ‌زیست قرار می‌گیرد. آلودگی سفره‌های زیرزمینی ناشی از پساب‌های خانگی و فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی که دلیل عمده آن مصرف غیراصولی کودهای شیمیایی و سموم در بخش کشاورزی است، موجب آلودگی منابع آب در سطح زمین می‌شود و سپس منابع آب‌هایی که در سطح زمین داریم این آلودگی‌ها را به منابع آب‌های زیرزمینی منتقل می‌کنند.

     از این رو نقش سازمان حفاظت محیط‌ زیست و همچنین نحوه برخورد با مسببان آلودگی آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به منابع آب سطحی و رودخانه‌ها که از وظایف جدی این سازمان است بیش از پیش روشن می شود. از سوی دیگر بحث نظارت بر کمیت ذخایر و منابع آب کشور نیز که خود بحثی پیچیده دارد، بر عهده وزارت نیرو است.

     با توجه به مباحث گفته‌شده به این نتیجه می‌رسیم که مساله وضعیت آب شرب تهران مانند بسیاری از مسائل دیگر مختص وزارتخانه، سازمان یا ارگان خاصی نبوده و نیاز به همگرایی و هم‌افزایی سازمان‌ها و نهادهای مختلف کشور دارد. همانطور که بخش اعظمی از آب شرب تهران از طریق آب‌های سطحی تامین می شود و علاوه بر آلاینده‌های بخش کشاورزی و صنعت که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت آب تاثیر می‌گذارند، بخشی از آلایندگی‌ها هم از طریق زباله‌های اطراف رودخانه‌ها و پساب‌های شهری وارد آب مصرفی شهروندان می‌شود.

     از این رو متولیان امر باید با قراردادن ایستگاه‌های تصفیه، آلایندگی‌ها را کم و آلودگی‌های قابل حذف را از بین ببرند و تمهیداتی بیندیشند تا با نظارت دقیق حداقل آلودگی را در آب شرب شهری داشته باشیم. علاوه بر این بخشی از آلودگی آب که بسیار خطرناک است مربوط به افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی می‌شود. بنابراین در جاهایی که آب شرب از چاه‌های عمیق برداشت می‌شود به دلیل اینکه سطح آب زیرزمینی کاهش پیدا کرده است میزان نیترات بالایی که در این آب‌ها وجود دارد وارد سیستم آبرسانی مناطق شهری و روستایی شده و خسارت جدی بر حوزه سلامت شهری و شهروندان وارد می‌کند.

     به‌نظر می‌رسد در این میان، نقش همه سازمان‌ها و نهادهای مسئول به روشنی مشخص و برخورد با مسببان آلودگی آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی تنها بخشی از ماجرا باشد. در رابطه با انعقاد تفاهمنامه‌های این حوزه باید گفت به طور کلی تفاهمنامه‌ها یک فضای تعاملی بین سازمان‌های مربوطه ایجاد می‌کنند اما آنچه در این میان مهم است ساز و کارهایی است که برای عملیاتی‌شدن هر تفاهمنامه‌ای موردنظر است و چگونگی و ماهیت ماموریت و اهداف را مشخص می‌کند و همچنین موجب هم‌افزایی دستگاه‌ها و نهادهای همکار می‌شود اما اگر انعقاد تفاهمنامه منجر به چشم‌پوشی از کوتاهی دستگاه‌ها از مسئولیت‌هایشان شود نه تنها کاری از پیش نمی‌برد بلکه وضعیت را هم بدتر می کند.

طرح “هر تولد یک نهال” در بام ایران

دوشنبه, ۱۲ اسفند, ۱۳۹۲

     در راستای توسعه فرهنگ درختکاری و حرمت نهادن به مواهب طبیعی در میان خانواده‌ها؛ نخستین تفاهم‌نامه اجرای طرح “هر تولد یک نهال” در بام ایران مبادله شد. نگارنده به‌همراه دکتر لیلا اخلاصی رییس انجمن محیط زیستی تسنیم که ارائه دهنده طرح بوده و مسئولیت هم‌سوسازی طرف‌های تفاهم‌نامه را برعهده داشته‌اند، در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری مهر شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

خبرگزاری مهر

کاشت یک درخت به ازای هر تولد در بام ایران/ سپردن مراقب از درخت به کودک در سن شش سالگی

    شهرکردخبرگزاری مهر: در راستای توسعه فرهنگ درخت کاری اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفت.

     به گزارش خبرنگار مهر؛ به‌منظورترویج فرهنگ درختکاری و نگهداری و توسعه فضای سبز در میان خانواده‌ها و حساس‌سازی آنان نسبت به طبیعت پیرامون محلی زندگی‌ آنان و آشناسازی کودکان و فرزندان با آموزه‌های محیط زیستی و نهادینه شدن دلبستگی و عشق به مواهب طبیعی در ضمیر آنان؛ اجرای طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” در دستور کار انجمن محیط زیستی تسنیم و نهادهای متولی در حوزه محیط زیست و طبیعت بروجن قرار گرفت.

    برای نخستین‌بار تفاهم‌نامه پنج جانبه “هر تولد یک نهال در بام ایرانفی‌مابین “انجمن محیط زیستی تسنیم”، “شهرداری بروجن”، “اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن”، “اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن” و “اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن” مبادله شد تا بسترهای لازم برای اجرای این طرح از سال ۱۳۹۳ در شهر بروجن فراهم شود.

     در این تفاهم‌نامه وظایف و تعهدات هریک از طرف‌ها برای اجرای فراگیرتر و مؤثرتر این طرح تعریف شده است و تلاش شده است تا با همسوسازی پتانسیل‌های نهادها و دستگاه‌های طرف‌ این تفاهم‌نامه، در راستای نهادینه شدن فرهنگ درختکاری و احترام به طبیعت در میان خانواده‌هاگام‌های مؤثرتری برداشته شود.

     رئیس انجمن محیط زیستی تسنیم استان چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به انعقاد تفاهمنامه در شهرستان بروجن در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی گفت: این تفاهمنامه بین انجمن محیط زیستی تسنیم، شهرداری بروجن، اداره ثبت و احوال شهرستان بروجن، اداره منابع طبیعی شهرستان بروجن و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن در راستای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی تنظیم شده است و به امضا رسیده است.

     لیلا اخلاصی عنوان کرد: در صدد هستیم با اجرای این طرح، بسترهای لازم از لحاظ فضای مناسب، تأمین نهال و شرایط آبیاری و مراقبت فراهم شود تا از ابتدای سال ۱۳۹۳ توسط خانواده‌ها و به‌نام هر کدام از نوزادان متولد شده یک نهال کاشته شود و این نهال‌های شناسنامه‌دار در سن پنج شش سالگی به کودکان نشان داده شوند و از آن پس مراقبت از این نهال‌ها به خود کودکان سپرده شود.

     وی ادامه داد: خانواده‌هایی‌که در این طرح مشارکت می‌کنند در شمار جامعه هدف ما قرار خواهند گرفت و در آینده با ارتباط بیشتری که از طریق انجمن با آنان برقرار می‌کنیم در نظر داریم از راه‌های مختلف حضوری و غیرحضوری آموزش‌های محیط زیستی بیشتری را برای آنان ارایه کنیم.

طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیتهای انجمنهای زیست محیطی است

     نایب رئیس انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت کار و فعالیت انجمن‌های زیست محیطی در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی؛ تاکید کرد: انجمن‌ها با هم‌اندیشی و برنامه‌ریزی و تعیین اهداف کارهای بزرگی می‌توانند در راستای حفاظت از محیط زیست انجام دهند.

     هومان خاکپور عنوان کرد: هم اکنون طرح کاشت درخت به ازای هر تولد یکی از اقدامات برجسته در حوزه فعالیت‌های انجمن‌های زیست محیطی به شمار می‌رود که توسط انجمن زیست محیطی تسنیم بروجن انجام شده است.

     وی در ادامه با اشاره به برنامه ریزی‌های گسترده برای انجام طرح “هرتولدیک نهال دربام ایران” توسط کارشناسان و اعضای انجمن؛ تاکید کرد: این اقدام کاری ارشمند است و باید در کل کشور فراگیر شود.

     این فعال محیط زیست و منابع طبیعی گفت: کودکان از همان ابتدا به مراقبت از درختان حساس می‌شوند و کودکان مراقبت از درختان و گیاهان را یاد می‌گیرند.