بایگانی “سفرهای استانی هیأت دولت”

دفن قانون در تونل‌های کوهستانی انتقال آب

شنبه, ۸ شهریور, ۱۳۹۳

     این روزها خبرهایی در فضاهای مجازی در خصوص صدور مجوز برای پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای از سرشاخه‌های کارون بزرگ در چهارمحال و بختیاری به فلات مرکزی کشور منتشر شده است که بی‌شک بر افکار عمومی چهارمحال و بختیاری و خوزستان تأثیرات نامطلوبی بر جای خواهد گذاشت. در همین زمینه در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری ایسکانیوز شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن را در زیر بخوانید:

ایسکانیوز

تونل گلاب ۲ و بهشت‌آباد بدون مجوز زیست محیطی کلید می‌خورند

     ایسکانیوز – تهران: طرح‌های انتقال آب گلاب ۲ و بهشت آباد از استان چهارمحال بختیاری به اصفهان دو طرح عمرانی هستند که مجوز ارزیابی محیط زیستی سازمان محیط زیست را ندارند اما اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، در سفر هفته گذشته خود به اصفهان از آغاز نزدیک این دو پروژه خبر داد.

     انتقال آب گلاب ۲ و بهشت آباد دو طرحی هستند که به نظر کارشناسان محیط زیست هر دو باعث بروز مشکلات محیط زیستی در رودخانه‌های کارون و زاینده‌رود و استان‌های چهارمحال بختیاری، خوزستان و اصفهان خواهند شد و حسن روحانی، رئیس جمهور در سفر ماه گذشته خود به استان چهارمحال و بختیاری نیز در برابر اعتراض حاضران در سخنرانی‌‌اش قول داده بود که انتقال آب فقط برای آب شرب انجام خواهد شد. این علاوه بر آن است که دولت بارها بر رویکرد محیط زیستی خود تاکیده کرده است و این موضوع در منشور دولت تدبیر و امید نیز یاد شده بود.

دفتر ارزیابی محیط زیست: گلاب ۲ مشمول ارزیابی نیست

     دفتر ارزیابی سازمان محیط زیست، مسوول صدور مجوزهای اینچنینی در پروژه‌های بزرگ عمرانی است اما پیگیری ما برای پیدا کردن حمید جلالوندی، مدیر دفتر ارزیابی زیست محیطی، نتیجه نداد و در نهایت عباس دانش، معاون مدیر این بخش سازمان محیط زیست، تنها به این جمله اکتفا کرد: «گلاب ۲ مشمول ارزیابی نیست.»

     طبق ماده ۲۱۵ قانون توسعه پروژه‌های شامل ردیف اعتبار در بودجه کشور باید مجوز زیست محیطی بگیرند. تاکیدات قانونی بالادستی از جمله بند الف ماده ۱۹۲ برنامه پنجم تاکید می‌کند که پروژه‌های مشمول ارزیابی باید قبل از اجرا و در مرحله مکان‌یابی و امکان سنجی نسبت به اخذ مجوز محیط زیستی اقدام کنند.

     این پروژه یا بدون مجوز زیست محیطی ردیف اعتبار در بودجه دریافت کرده است که این امر غیرقانونی است یا اعتبار پروژه از مجرای دیگری تامین شده که در این صورت نیز دولت باید درباره نحوه تامین اعتبار آن شفاف‌سازی کند که البته محمدباقر نوبخت، معاون رئیس جمهور، پیشتر پروژه را دارای مصوبه و ردیف بودجه اعلام کرده است.

محیط زیست چهار محال از مجوزها خبر ندارد

     شهرام احمدی، مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری، به ایسکانیوز می‌گوید که طرح انتقال آب از بهشت‌آباد مجوز محیط زیستی ندارد و جلسه‌ جدیدی هم در استان برای ارزیابی آن برگزار نشده است. براساس رویه جدیدی که معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست، بنا گذاشته است با هدف آغاز کار کارشناسی در استان‌های محل انجام پروژه‌ها، کارگروه‌های استانی در جلساتی که با حضور مسوولان استانی و حتی سازمان‌های غیردولتی محیط زیستی استان‌ها برگزار می‌شود به بررسی مجوز محیط زیستی پروژه‌ها می‌پردازند.

     او درباره تصمیم احتمالی مدیر خود دراین باره می‌گوید: «این احتمال را نمی‌دهم که او موافقت کند. با شناختی که از معصومه ابتکار دارم او به خاطر حفظ محیط زیست کوتاه نمی‌آید و قانون را رعایت می‌کند.»

     این در حالی است که پروژه گلاب ۲ برخلاف پروژه بهشت آباد در درون استان اصفهان اجرا می‌شود و نیازی به اخذ مجوز از استان چهار محال و بختیاری نیست و خبری هم از درون سازمان محیط زیست درباره مجوز گرفتن آن وجود ندارد.

اجرای این پروژه اعتماد مردم را از میان خواهد برد

     هومان خاکپور، فعال محیط زیستی اهل چهار محال و بختیاری، درباره انجام این پروژه به این شکل می‌گوید: «اعتماد مردم با چنین کاری در دو استان خوزستان و چهار محال و بختیاری با چالش روبه‌رو می‌شود. اگر درباره این پروژه‌ها به صورت مخفیانه و با سانسور تصمیم گرفته شده باشد، سازمان دیگر نمی‌تواند آنطور که می‌گوید روی همراهی مردم در بحث محیط زیست حساب کند. چنین تصمیمی حتی اگر کارشناسی باشد باید با اطلاع مردم انجام شود و چنین رفتاری در شان دولت و تیم محیط زیستی آن نیست.»

     این فعال محیط زیست تبعات این پروژه محیط زیستی در منابع آب زیرزمینی و رودخانه‌های زاینده رود و کارون را جبران ناپذیر می‌داند و درباره حجم آب انتقالی این پروژه‌ها می‌گوید: «رئیس جمهور در سفر به چهارمحال و بختیاری و بختیاری قول دادند که این انتقال آب برای بخش صنعت و کشاورزی نباشد ولی گلاب ۲ و بهشت آباد براساس مطالعات انجام شده تنها برای تامین آب شرب نیست. طرح بهشت آباد برای انتقال بیش از ۵۰۰ میلیون معکب آب است در حالی که این رقم فراتر از نیاز شرب اصفهان است.»

آب را به صنایع پیش فروش کرده‌اند

     هومان خاکپور درباره اتفاق واقعی که بر سر آب در حال روی دادن است می‌گوید: «سهام این پروژه را عرضه نیز کرده‌اند اما مردم خریدار آن نبودند بلکه صنایع آن را خریده‌اند این یعنی آب بهشت آباد را پیش فروش کرده‌اند و بهشت آباد قرار است صرف توسعه صنعتی بیشتر اصفهان شود. هفته گذشته نیز اسحاق جهانگیری چهار فاز جدید فولادسازی، که جزو صنایع پرمصرف آب است، را در اصفهان با ویدئو کنفرانس افتتاح کرد در حالی که روز قبل از آن گفته بود صنایعی که آب زیاد مصرف می‌کنند را باید کم کنیم. نتیجه اینگونه رفتارها خشکی زاینده رود و گاوخونی در اصفهان است. رودخانه‌ها باید هزینه رکوردشکنی اشتغال‌زایی و جذب مهاجر در اصفهان را بدهند. مردم بالادست این پروژه‌ها و محیط زیست کشور چه گناهی کرده‌‌اند؟»

دعوا بر سر آب!

دوشنبه, ۲۷ مرداد, ۱۳۹۳

     به همراه نمایندگان محترم مبارکه و الیگودرز در مجلس شورای اسلامی به بهانه طرح استیضاح وزیر نیرو و ماجرای تونل‌های گلاب و بازدید سرزده وزیر نیرو از این پروژه‌های به ظاهر متوقف شده، در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری آنا شرکت کرده‌ام که می‌توانید شرح کامل آن‌را در زیر بخوانید:

خبرگزاری آنا

“تونل گلاب ۲” کلید استیضاح وزیر نیرو است
دعوا بر سر آب!

     خبرگزاری آنا – سهیلا گلی‌زاده: مدت‌هاست که انتقال آب زاینده‌رود مورد مناقشه مسئولان استان‌های چهارمحال‌وبختیاری و اصفهان است. برخی بهره‌برداری از این تونل را راهگشای مشکلات و برخی دیگر آن را فاجعه‌ای زیست‌محیطی می‌دانند. این موضوع اما این روزها جدی تر پیگیری می‌شود.

     به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، اقدام اخیر وزیر نیرو در متوقف کردن عملیات تونل گلاب ۲ از طرفی موجب رضایت مردم چهارمحال‌وبختیاری شده است و از سویی واکنش نمایندگان اصفهانی مجلس را برانگیخت، تاجایی که نمایندگان مقابل دفتر نهاد ریاست‌جمهوری تجمع و خواستار عزل وزیر شدند.

     عملیات حفر تونل گلاب در سال ۱۳۸۴ در منطقه حجت‌آباد واقع در مخزن سد تنظیمی- انحرافی زاینده‌رود و در نقطه صفر مرزی استان، به منظور انتقال آب‌ شرب از زاینده‌رود برای مردم کاشان، آران و بیدگل با ظرفیتی معادل ۱٫۷ مترمکعب‌برثانیه شروع و در اواخر سال ۱۳۹۰ به طول ۱۰٫۵ کیلومتر به پایان رسید .

     پس از آن نیز عملیات حفاری جدیدی در امتداد تونل‌ گلاب و به نام تونل‌ گلاب ۲ به طول ۱۵کیلومتر و با ظرفیتی معادل ۲۲٫۵ مترمکعب بر ثانیه شروع شد که با توجه به حجم بالای انتقال آب در تونل دوم، اعتراضات به آن در میان مسئولان استانی و جوامع محلی چهارمحال‌وبختیاری شدت گرفت، به طوری که اکنون تونل گلاب ۲ و بهشت‌آباد به یکی از مناقشات و تنش‌های منطقه‌ای میان استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، خوزستان و اصفهان تبدیل شده است.

هشدار درباره “اقدامات عجولانه چیت‌چیان”

     در همین باره نماینده مردم مبارکه در مجلس‌نهم با انتقاد از رویکرد وزیر نیرو در توقف طرح‌های آبرسانی به این استان گفت: اقدامات غیرکارشناسی و عجولانه چیت‌چیان گزینه استیضاح را پر رنگ‌تر می‌کند. البته از رئیس‌جمهوری درخواست عزل وزیر را داریم در غیر این‌صورت استیضاح کلید خواهد خورد.

     علی ایران‌پور در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا با بیان اینکه مسئولان به حرف زدن و قول دادن درخصوص حل مشکلات مردم بسنده کرده‌اند، افزود: سال گذشته نمایندگان مجلس به وزیر پیشنهادی دولت یازدهم رای اعتماد داده‌اند، اما امروز به این جمع‌بندی رسیده‌اند که باید اعتماد خود را از این وزیر پس بگیرند.

     وی با تاکید بر اینکه بارها از وزیر نیرو درخواست کردیم موضوع بحران آب در اصفهان را جدی بگیرد، تصریح کرد: به وزیر نیرو اعلام کرده بودیم که لغو عملیات احداث تونل گلاب۲ و بهشت‌آباد خط قرمزهای نمایندگان مجلس هستند، اما وزیر در این‌ باره به مردم اصفهان کم‌لطفی کرد.

     ایران‌پور با بیان اینکه اصفهان صنعتی‌ترین استان کشور و دومین پرداخت‌کننده مالیات به دولت است، ادامه داد: نمایندگان مجلس صرفا به دنبال استیفای حقوق مردم استان هستند و امیدوارریم دولت نیز به این دیدگاه نمایندگان احترام بگذارد، چرا که اقدامات و صحبت‌های دوپهلو و غیرکارشناسانه وزیر نیرو و نشانه رفتن منافع مردم تاکنون موجب منفی‌تر شدن دید نمایندگان به چیت‌چیان شده است.

     وی یادآور شد: پس از آخرین سفر رئیس‌جمهوری به استان چهارمحال‌وبختیاری، وزیر در اقدامی بدون اطلاع‌رسانی و هماهنگی با مسئولان استانی و حتی استاندار، وارد اصفهان شده و از پروژه احداث تونل گلاب ۲ بازدید کرده است.

     ایران‌پور اذعان کرد: در پی این اقدام وزیر نیرو، نمایندگان مجلس نیز تصمییم گرفتند رئیس‌جمهوری را در جریان اقدامات اخیر چیت‌چیان قرار دهند که با برخورد ناشایست نهاد ریاست‌جمهوری و مسئول‌دفتر رئیس‌جمهوری مواجه شدیم و همین‌امر نیز موجب شد تا نمایندگان به این اقدام دولت معترض باشند.

     وی با تاکید بر اینکه تونل گلاب ۲ و بهشت‌آباد به آبرسانی استان اصفهان کمک می‌کند، گفت: تصمیم نمایندگان مجلس برای استیضاح وزیر نیرو ریشه در سال‌های گذشته و بحران آبی دارد که در استان به وجود آمد. خشک سالی‌های پی‌درپی و در نتیجه خشک شدن زاینده‌رود، ‌برداشت آب در استان‌های بالا دستی و تعلل در اجرای طرح‌های آبرسانی بخش از آن دسته هستند.

تاخیر ۱۲ ساله در بهره‌برداری از یک پروژه

     این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس نهم با انتقاد از تاخیر وزارت‌ نیرو در بهره‌بردای از پروژه تونل گلاب ۲ و تونل بهشت‌آباد به عنوان یک طرح ۱۲ساله خاطرنشان کرد: کوهرنگ یکی دیگر از تونل‌های آبرسانی به اصفهان است که طی دو سال گذشته بارها آغاز بهره‌برداری از آن اعلام شده است، اما هنوز از عملیاتی شدن آن خبری نیست.

     او با بیان اینکه بحران آب در سال‌های گذشته مربوط به بخش کشاورزی بوده اما اکنون به بخش صنعت و آب‌شرب مردم نیز کشیده شده‌است، خاطر نشان کرد: جلسات متعددی را با وزیر نیرو و رئیس‌جمهوری برای حل معضلات بحران کم‌آبی داشتیم، اما باید گفت که عزم جدی برای حل مشکلات در مسئولان دیده نمی‌شود و همین‌امر نیز موجب شد تا نمایندگان مجلس بحث آب و استیضاح وزیر نیرو را جدی‌تر بگیرند.

توسعه ناپایدار، بلای جان اصفهان

     یک کارشناس و فعال محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه مسئولان اصفهان باید به جای مقصر جلوه دادن مقامات استانی دیگر به اشتباهات خود در چیدمان طرح‌های توسعه‌ای طی ۳ دهه اخیر اعتراف کنند، گفت: مسوولان اصفهان به جای توجه به مزیت‌های نسبی استان خود مانند گردشگری و بدون درنظر گرفتن توان اکولوژیک و میزان بارندگی، به توسعه اراضی کشاورزی و کشت محصولات با نیاز آبی بالا روی آوردند که همین توسعه ناپدار و تبعات ناشی از آن بلای جان گاوخونی، زاینده‌رود و مردم استان شده است.

     هومان خاکپور با تاکید بر اینکه بر اساس آمار وزارت‌نیرو کم‌تر از ۷درصد آورده زاینده‌رود در چهارمحال‌وبختیاری استفاده می‌شود، افزود: بر اساس همین آمار کم‌تر از ۵ درصد میزان مصرفی آب اصفهان ( ۶میلیارد متر مکعب) در بخش آشامیدنی و شرب صرف می‌شود و این یعنی ۹۵ درصد آب مصرفی اصفهانی‌ها مربوط به بخش کشاورزی و صنعت است و اگر تنها ۱۰ درصد از این میزان مصرف صرفه‌جویی شود، دیگر مسئولان استانی و مردم دغدغه تامین آب شرب نخواهند داشت.

      وی با بیان اینکه عملیات احداث تونل‌های گلاب بدون ارائه مطالعات امکان‌سنجی و مکان‌سنجی به سازمان حفاظت محیط زیست آغاز شده است، تصریح کرد:‌ مطالعات وزارت‌نیرو حکایت از این دارد که ملاحظات زیست‌‌محیطی در تونل گلاب ۱ و ۲ دیده نشده است و این پروژه‌ها هیچ مجوزی از سازمان متولی یعنی سازمان حفاظت محیط زیست نیز ندارد. حال اگر مسئولان استان اصفهان مدعی‌اند که این پروژه‌ها هیچ تبعاتی برای محیط زیست ندارد، چرا این سازمان بر جلوگیری از احداث تونل‌ها اصرار می‌ورزد.

      خاکپور اظهار کرد: عملیات احداث پروژه تونل گلاب ۱ به بهانه تامین آب‌شرب شهرهای فلات‌مرکزی از جمله کاشان و با ظرفیت انتقال ۱.۷ متر مکعب آب در حالی اواخر سال گذشته پایان یافت که هیچ‌گونه ارزیابی برای آن انجام نشده بود.

     این کارشناس و فعال محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری ادامه داد: انتقال آب از طریق تونل گلاب ۱ به دلیل اینکه حجم بالایی را شامل نمی شد، مورد اعتراض نیز قرار نگرفت، اما پس از آن خبرهای احداث تونل گلاب ۲ آن هم با حجم ۲۲ مترمکعب‌برثانیه به گوش رسید.

هدف تامین آب شرب نیست

     خاکپور اضافه کرد: هرچند هدف از احداث گلاب ۲ نیز تامین آب‌شرب عنوان می‌شد، اما این حجم انتقال آب نه تنها برای تامین نیاز آب آشامیدنی بلکه برای توسعه مصارف صنعتی و کشاورزی یک استان هم بیش از نیاز بود، بنابراین هدف از حفر این تونل توسعه طرح‌های استانی است.

     وی با بیان اینکه موضوع انتقال آب از زاینده‌رود تنش‌های اجتماعی شدیدی را میان دو استان چهارمحال‌وبختیاری و اصفهان ایجاد کرده است، گفت: هرچند وزیر نیرو در بازدید خود از استان اصفهان عملیات احداث این تونل را متوقف کرده، اما خبرها حاکی از این است که عملیات احداث آن به صورت مخفیانه ادامه دارد.

      خاکپور افزود: هزینه‌های احداث این تونل‌ها از محل اعتبارات داخلی استان اصفهان تامین شده و ردیف اعتباری به آن تعلق نگرفته است که همین‌امر تصور مخفیانه بودن احداث این تونل را قوت می‌بخشد.

     وی با بیان اینکه استان چهارمحال‌وبختیاری به دلیل مزیت‌های جغرافیایی خود می‌تواند به قطب تولید آب کشور تبدیل شود، تاکید کرد: متاسفانه سدسازی‌ها و پروژه‌های انتقال آب در سال‌های اخیر نه تنها عاملی بازدارنده در دستیابی به این مهم نبوده بلکه صرف نظر از ایجاد تنش‌ها و دامن زدن به اختلاف‌های قومی و منطقه‌ای میان مردم، خطرهای زیست‌محیطی زیادی را نیز متوجه این استان کرده است.

     خاکپور سفر اخیر رئیس‌جمهوری به چهارمحال‌وبختیاری و توجه ویژه به مسائل زیست‌محیطی را یک نقطه قوت و وجه تمایز دولت‌یازدهم با دولت‌های گذشته عنوان کرد و ادامه داد: سفر اخیر دولت به این استان رنگ‌وبویی محیط زیستی داشت که بر خلاف دولت‌گذشته، توسعه را بر پایه ظرفیت‌های اکوتوریستی قرار داد و بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌تواند توسعه پایداری را در این استان رقم زند.

طرح تونل گلاب ۲ قانونی است

     پیش از این نیز عضو ناظر مجلس در شورای عالی آب در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه تونل گلاب ۲ هزینه‌های انتقال آب و آبرسانی به اصفهان را کم‌تر خواهد کرد، گفته بود: طرح غیرقانونی بودن حفر این تونل چندان منطقی به نظر نمی‌رسد، چرا که یقینا تاکنون مسئولان با مجوزهای قانونی توانسته‌اند این پروژه را پیش ببرند.

     به گفته محمدتقی توکلی، مسئولان استان اصفهان پروژه تونل گلاب ۲ را با مصوبه برنامه‌ریزی شورای استان اعلام می‌کنند، اما در نهایت شرکت آب‌ منطقه‌ای استان اصفهان و وزارت‌نیرو متولیان اصلی این تونل هستند که باید در راستای موضوعات مطرح شده پاسخگو باشند.

     نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اعتراض نمایندگان چهارمحال‌وبختیاری به حفر این تونل افزود: مجمع نمایندگان استان چهارمحال‌و‌بختیاری معتقدند که آب زاینده‌رود بین مقطع تونل تا ۲۰کیلومتر پایین‌تر آن یعنی تا تصفیه‌خانه باباشیخ‌علی قطع و روستاها و اراضی این نواحی دچار مشکل می‌شوند.

     این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس‌نهم اظهار کرده بود: از طرفی مجمع نمایندگان استان چهارمحال‌وبختیاری مدعی هستند که این تونل فاقد مجوز و تائید کمیسیون ماده ۲۱۵ است، درحالی که مسئولان استان اصفهان این طرح را استانی قلمداد کرده‌اند و در این صورت اصلا نیازی به تایید کمیسیون ماده ۲۱۵ ندارد.

نامه دلواپسان زاینده‌رود, امروز به رییس‌جمهور!

جمعه, ۲۴ مرداد, ۱۳۹۳

     این بار نامه سرگشاده مدیران ارشد ادواری اصفهان خطاب به رییس‌جمهور نوشته‌شده است. نامه اول خطاب به آقای جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور بود که در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۹۳ در درگاه مجازی پایگاه خبری تحلیلی انتخاب منتشر شد و این دومین نامه‌ی معروف به نامه ۱۷۲ مدیر ارشد فعلی و سابق اصفهان، در تاریخ ۲۱ مرداد ۹۳ در پایگاه خبری تحلیلی رویش منتشر شد است.

       امضاء کنندگان این نامه که به وزرا و مدیران ارشد اصفهانی و همچنین مسئولان تصمیم‌گیر ادواری اصفهان معروف هستند، برخلاف نامه اول که به‌ظاهر دغدغه‌مند حوزه محیط‌زیست بودند، امروز بیشتر دلواپس ناهنجاری‌های اجتماعی و معیشتی ناشی از بحران آب در اصفهان هستند و از حیث توطئه‌های سیاسی و اجتماعی در منطقه، رییس دولت تدبیر و امید را هشدار داده‌اند! جالب آنکه این هشدار به‌ظاهر خیرخواهانه از سوی هر دو گروه سیاسی چپ و راست اصفهان به جناب روحانی داده‌شده است که در ادبیات سیاسی کشور ما هم به نوع خود حائز اهمیت است!

      جالب است بیش از ۳۰ سال در ۱۰ دولت گذشته همین مقامات و مسئولان دیروز در دیار زاینده‌رود، بدون دلواپسی و بیم از تبعات فاجعه‌بار توسعه ناپایدار مدیریت کردند و ذخایر محیط‌زیست آن دیار را بدون دلواپسی بر باد دادند و کمترین توجه‌ای به هشدارهای کارشناسان و متخصصان این حوزه نکردند و هرگز از گسترش بی‌رویه اراضی زراعی و حفر پرشمار چاه‌های مجاز و غیرمجاز کشاورزی و توسعه نامتوازن صنایع پر آب‌بر در این منطقه کم آب دلواپس نشدند! اما امروز نگران بحران آب و تنش‌های اجتماعی ناشی از عملکرد مدیران و مقامات دولت یازدهم در حوزه آب و محیط‌زیست هستند!

      به نظر می‌رسد این مدیران دیروز و دلواپسان امروز یک واقعیت را فراموش کرده‌اند که دیگر دوران سکوت در برابر ذبح ملاحظات محیط زیستی در پای توسعه ناپایدار در کشور به پایان رسیده است و مطالبات محیط زیستی در چنان سطحی از خواسته‌های عمومی قرارگرفته است که دیگر هیچ دولتی نمی‌تواند بی‌مهابا بر بنیاد نفوذ افراد حقیقی و حقوقی، اصول اولیه توسعه پایدار را نادیده بگیرد و حقوق زیستی منطقه‌ای را قربانی زیاده‌خواهی‌های برخی مناطق برخوردار کند.

      کمبود آب شرب برای توجیه پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای هم بهانه‌های نخ‌نما شده و عوام‌فریبانه هستند که متأسفانه امروزه اضافه بر اندوخته‌های طبیعی چهارمحال و بختیاری، منطقه فریدون‌شهر را هم درخطر نابودی قرار داده است. گفتنی است اضافه بر پروژه‌های انتقال آب در چهارمحال و بختیاری، طرح‌های انتقال حدود یک میلیارد مترمکعب آب از سرشاخه‌های رودخانه دز در مرز فریدون‌شهر در دست اجرا است که از طریق سد و تونل پشندگان، سد و تونل گوکان، سد یلان و انتقال آب چغیورت(آبشار پونه زار) و بازهم به بهانه تأمین آب شرب و بانام “ترنم حیات” به سمت اصفهان در حال پیگیری هستند.

      اصل ماجرا این است که سوء مدیریت‌ها و تصمیم‌گیری‌های نا به‌جا و مغایر با ظرفیت‌های بوم‌شناختی برای توسعه کشاورزی و صنعت پر آب‌بر چنان بلایی را بر سر دیار زاینده‌رود و گاوخونی آورده است که اگر با همین رویه تمامی آب‌های سرشاخه‌های کارون در چهارمحال و بختیاری را هم به دشت‌های کشاورزی و صنایع غول‌پیکر اصفهان انتقال دهیم بازهم حق آب‌های به زاینده‌رود و گاوخونی نخواهد رسید.

      باور کنید مشکل زاینده‌رود و گاوخونی و کمبود آب شرب در اصفهان برداشت ۵ درصدی مردمان چهارمحال و بختیاری از بالادست زاینده‌رود نیست که امضاکنندگان این نامه تلاش می‌کنند تا خودشان را از تمامی تقصیرها دور نگه‌دارند، بلکه در حقیقت تصمیمات و برنامه‌های توسعه‌ای ۳ دهه گذشته در زمینه‌های صنعتی، کشاورزی و سیاست‌های اشتغال‌زایی و مهاجرپذیری است که بدون آینده‌نگری، توسعه‌ای ناپایدار و نامتناسب و چنین سرنوشت نگران‌کننده‌ای را برای نصف جهان ایران‌زمین تدارک دیده‌اند. استقرار کارخانه‌های صنعتی پر آب‌بر، توسعه کانال‌های خاکی انحراف آب و گسترش بی‌رویه اراضی کشاورزی، برنج‌کاری‌ها و عدم برنامه‌ریزی مناسب برای همسوسازی الگوی مناسب کشت در منطقه، اتخاذ تصمیمات مهاجرپذیری و توسعه بی‌رویه شهرها و شهرک‌ها، پیش‌فروش و تخصیص غیر کارشناسی آب به استان‌های فلات مرکزی و به‌طورکلی چیدمان و طراحی نادرست توسعه در اصفهان را هدف بگیریم.

      و اما حرف آخر اینکه بهتر است به‌جای بیان چنین دلواپسی‌های اجتماعی و سیاسی و قرار گرفتن در فضای توهمی توطئه و سیاست فرار به جلو و دور نگه‌داشتن خود از سوء مدیریت‌های گذشته، جسورانه و خردمندانه تیغ جراحی را برداشته و باتحمل درد، باصداقت با مردم صحبت کرده و برای یک‌بار به اشتباهات مدیریتی ۳ دهه گذشته در طراحی و هدایت توسعه اصفهان اقرار کنیم و تلاش کنیم با جلب اعتماد مردم، سطح مشارکت آنان در ایجاد مشاغل سبز را بالابرده و به‌جای دامن زدن به تنش‌های اجتماعی میان جوامع محلی از سراب در زرد کوه بختیاری تا پایاب در گاوخونی، با همدلی و همراهی مسئولانه همه مقامات و مدیران مؤثر در هر دو منطقه اصفهان و چهارمحال و بختیاری، تلاش شود تا با مدیریت خردمندانه مبتنی بر مزیت‌های نسبی هر منطقه، شرایط ناپایدار و نگران‌کننده فعلی حاکم بر زاینده‌رود تغییر کند و فارغ از بخشی‌نگری و نگاه‌های یک‌جانبه‌نگرانانه، توسعه‌ای متناسب و سازگار با ظرفیت‌های اکولوژیکی همان منطقه از نو تعریف کنیم.

همین و تمام …

این یادداشت در درگاه مجازی خبرگزاری ایسکانیوز هم منتشر شده است.

متن کامل این نامه را می‌توانید در اینجا بخوانید.

شاید کلید روحانی قفل توسعه چهارمحال و بختیاری را باز کند!

جمعه, ۱۷ مرداد, ۱۳۹۳

روحانی

     بدون شک امیدبخش‌ترین رویکرد دولت تدبیر و امید برای استان چهارمحال و بختیاری که در ششمین سفر استانی هیأت دولت نمود عینی پیدا کرد، تعیین ظرفیت‌های کم‌همتای گردشگری طبیعی به‌عنوان مؤلفه اصلی و زمینه‌ساز شکلگیری توسعه پایدار این دیار بود. استان چهارمحال و بختیاری به لحاظ برخورداری از مزیت‌های طبیعی نسبی مانند جنگل‌های طبیعی، منابع آبی سرشار و آبشارها و چشمه‌های جوشان، رودخانه‌های خروشان و ظرفیت‌ ورزش‌های آبی، تالاب‌ها و کوهستان‌های داری تنوع زیستی گیاهی و جانوری پرشمار، تنوع آب و هوایی به شکلی که می‌توان برف را در تمامی ماه‌های سال در ارتفاعات دید و در زمستان گرما را در مناطق گرمسیری استان تجربه کرد. ظرفیت‌های فرهنگ بومی و آداب و رفتارهای جوامع محلی و عشایر را نیز بایستی به این سیاهه اضافه کرد.

     اکثر کارشناسان و متخصصین منابع طبیعی و محیط زیست کشور بر این باورند که اضافه بر عدم توسعه‌یافتگی، طراحی غلط و هدف‌گیری نادرست در برنامه‌های توسعه‌ای، بسترساز ظهور عوامل تخریب رویشگاههای طبیعی بوده و با افزایش جمعیت و نیازهای اشتغال‌زایی، روند قهقرائی کنونی حاکم بر زیست‌بوم‌های کشور را شدت بخشیده است.

     شوربختانه در تمامی برنامه‌های توسعه‌ای ده دولت قبلی، کشاورزی و یا دامداری به‌عنوان محورهای اصلی توسعه استان مطرح بودند و برنامه‌های اجرایی و سمت‌وسوی توسعه‌ای استان نیز بر اساس همین ظرفیت‌ها بنانهاده شد. حاصل این طراحی‌های توسعه‌ای افزایش وابستگی معیشتی جوامع محلی به سرزمین بود که متأسفانه چندین برابر توان تولیدی این منابع بود. افت شدید سطح آب سفره‌های زیرزمینی، فرونشست زمین و آغاز پدیده دهشتناک بیابان‌زایی در برخی از دشت‌های استان، خشکی و یا کاهش شدید آبدهی چشمه‌ها و چاه‌ها، تخریب جنگل‌ها و توسعه پدیده فاجعه‌بار خشکیدگی و زوال جنگل‌ها و گون‌زارهای استان ره‌آورد چنین نگاه نادرستی به منابع و ظرفیت‌های توسعه‌ای استان بود.

     ازاین‌رو است که رویکرد عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در ششمین سفر را امیدبخش می‌دانیم چراکه برخلاف ده دولت گذشته دیگر توسعه متکی به سرزمین را محور اصلی توسعه استان چهارمحال و بختیاری ندانسته و می‌خواهد هوشمندانه و خردمندانه با استفاده از مزیت‌های نسبی گردشگری طبیعی، توسعه پایدار این بخش از ایران‌زمین را کلید زند.

     امید است قدر چنین رویکردهای توسعه‌ای که مبتنی بر توانمندی‌های اکولوژیکی و بوم‌شناختی مناطق است دانسته شده و بر بنیاد دست‌آوردهای ارزشمند از این سفر دولت تدبیر و امید، طرحها و برنامه‌های توسعه‌ای استان با رویکرد اشتغال‌زایی و اقتصاد سبز و هم‌چنین لحاظ اثرات متقابل منابع و التزام عملی به توسعه پایدار به اجرا درآیند.

وقتی جسارت اعتراف به‌اشتباه نداریم …

پنجشنبه, ۱ خرداد, ۱۳۹۳

     نامه مدیران ارشد و متولیان ادواری اصفهان به آقای جهانگیری به‌عنوان معاون اول رییس‌جمهور و رییس شورای عالی آب کشور در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۹۳ در درگاه مجازی پایگاه خبری تحلیلی انتخاب منتشر شد. ماجرا ازاین‌قرار است که استانداران، معاونان استانداران، فرمانداران، نمایندگان مجلس، وزرا و نیز اعضای شورای شهر اصفهان در ادوار مختلف، به بهانه خشکی زاینده‌رود اقدام به تهیه نامه‌ای برای معاون اول رئیس‌جمهور کرده‌اند تا به قول خودشان با پرده برداشتن از برخی واقعیت‌ها در مورد رودخانه زاینده‌رود، خواستار مساعدت بیشتر دولت برای برون‌رفت زاینده‌رود از بحران شوند.

     این ماجرا از منظر قرار گرفتن موضوعات محیط‌زیستی در شمار دغدغه‌های مسئولان و تصمیم گیران گذشته و حال کشور، اتفاق ارزشمندی است مخصوصاً که ظاهراً همه آنان مدعی هستند که فارغ از دیدگاه‌های سیاسی و گروه‌بندی‌های اصلاح‌طلبی و اصولگرایی، دغدغه‌مند حوزه محیط‌زیست شده‌اند. اما حقیقت تأسف‌آور این ماجرا؛ در ابتدا توهین به شعور اهالی و فرهیختگان پایتخت فرهنگ و ادب کشور – شهر اصفهان – و بعد هم نادیده گرفتن اصول مسلم علمی، ملاحظات محیط زیستی و حقوق شهروندی اهالی بالای رود است! عوام‌فریبی و انداختن اشتباهات به گردن دیگران در نگاه نخست توهین به مخاطب است که متأسفانه به یک ابزار غیراخلاقی برای سرپوش گذاشتن به سوء مدیریت‌ها تبدیل‌شده است.

     حقیقت داستان این است که تا زمانی که مدیران و تصمیم گیران کشور جرأت و شهامت اعتراف به اشتباهات مدیریتی خود را نداشته باشند مشکلات مدیریتی و زیست‌محیطی کشور حل نخواهد شد. درحالی‌که در اصفهان سوء مدیریت‌ها و تصمیم‌گیری‌های نا به‌جا و مغایر با ظرفیت‌های بوم‌شناختی برای طراحی و چیدمان توسعه علت اصلی مرگ زاینده‌رود و نابودی گاوخونی است، مدیران ارشد و تصمیم گیران گذشته تا حال اصفهان، همه علت‌های این فاجعه را مردمان بالای رود می‌دانند! مردمانی که حداکثر اثرگذاری و برادشت‌شان در بدبینانه‌ترین نگاه کمتر از ۷ درصد است.

     مشکل زاینده‌رود تصمیمات و برنامه‌های توسعه‌ای ۳ دهه گذشته در زمینه‌های صنعتی، کشاورزی و شهری است که با نا مدیریتی، توسعه‌ای ناپایدار و نامتناسب با توان اکولولوژیکی را برای اصفهان رقم‌زده است. استقرار کارخانه‌های صنعتی پر آب‌بر، توسعه شبکه‌های آبیاری و گسترش بی‌رویه اراضی کشاورزی، عدم برنامه‌ریزی مناسب برای همسوسازی الگوی کشت در منطقه، اتخاذ تصمیمات مهاجرپذیری و توسعه بی‌رویه شهرها و شهرک‌ها، پیش‌فروش و تخصیص غیر کارشناسی آب به استان‌های فلات مرکزی و به‌طورکلی چیدمان و طراحی نادرست توسعه در اصفهان است.

     و اما حرف آخر اینکه بهتر است به‌جای مقصر کردن آسمان و اهالی کم شمار بالای رود، جسارت به خرج داده و با اعتراف به اشتباهات مدیریتی ۳ دهه گذشته در طراحی و هدایت توسعه اصفهان و پذیرفتن اصول مسلم علمی و ملاحظات محیط زیستی باصداقت با مردم صحبت کرده تا با همراهی و جلب مشارکت همه مردم از سراب در زرد کوه بختیاری تا پایاب در گاوخونی، تلاش شود تا با تغییر شرایط ناپایدار موجود، افزایش بهره‌وری آب و با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بوم‌شناختی داخل هر منطقه، توسعه‌ای متناسب و سازگار با ظرفیت‌های اکولوژیکی همان منطقه از نو تعریف کنیم.

همین و بس …

متن کامل این نامه را می‌توانید در زیر بخوانید:

جناب آقـای دکتـر اسحاق جهانگیری
معاون اول محتـرم رئیس‌جمهور و ریاست شورای عالی آب

با عرض سلام و تحیت
شرایط بحرانی استان اصفهان ناشی از قطع جریان آب رودخانه زاینده‌رود در چند سال پیاپی و نگرانی از عدم تأمین آب آشامیدنی حدود ۵ میلیون نفر جمعیت زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان بزرگ و بحران‌های اجتماعی ناشی از عدم تأمین حقابه قانونی ده‌ها هزار خانوار کشاورز باعث گردید که شرح مختصری از وضعیت تأمین آب در حوضه‌ زاینده‌رود که با نظر کارشناسان حوزه آب تهیه گردیده را به استحضار برسانیم.

۱٫ زاگرس میانی منابع آب دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده‌رود را تأمین می‌کند. توزیع نامتوازن منابع آب و مراکز مصرف عامل بحران‌های پدید آمده است. از منابع آب تجدید پذیر زاگرس میانی بیش از ۹۲ درصد در حوضه کارون و ۸ درصد در حوضه زاینده‌رود به طور طبیعی تأمین می‌شود.
مقایسه جمعیت و مراکز مصرف در دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده‌رود تفاوت زیادی را نشان نمی‌دهد. این عدم توازن منابع آب و مراکز مصرف موجب شده است سرانه آب تجدید پذیر در حوضه زاینده‌رود بدون تونل‌های انتقال آب ۶۰۰ متر مکعب در سال باشد که با شاخص سازمان ملل که سرانه ۱۲۰۰ متر مکعب در سال را آستانه ورود به بحران تعیین کرده است نشان دهنده بحران شدید آب در حوضه زاینده‌رود است. سرانه تأمین آب در حوضه کارون بزرگ ۵۳۰۷ متر مکعب در سال است که مؤید وجود آب مازاد بر مصارف است. مطابق مطالعات اخیر انجام شده به کارفرمایی وزارت نیرو میانگین حجم آب مازاد خروجی از حوضه کارون بزرگ به خلیج فارس را ۵/۱۲ میلیارد متر مکعب اعلام نموده است.

۲٫ توسعه مراکز جمعیتی و صنعتی در دهه‌های اخیر در حوضه زاینده رود موجب افزایش مصرف و شدت یافتن کمبود آب شده است. این روند موجب افزایش مصرف آب آشامیدنی از ۵۰ میلیون متر مکعب در سال ۱۳۶۰ به بیش از ۴۵۰ میلیون متر مکعب در سال۱۳۹۲ شده است. آب شرب ۵ میلیون نفر جمعیت زیر پوشش طرح آبرسانی اصفهان بزرگ، تولید ۷۰ درصد فولاد کشور، تولید بخش عمده ای ازمحصولات پتروشیمی و نفتی کشور و تولید ۱۲ درصد برق کشور و زندگی ده‌ها هزار خانوار کشاورز حقابه‌دار به جریان آب زاینده‌رود وابسته است.

۳٫ تخصیص‌های ناقض حقوق حقابه داران صدها ساله زاینده رود توسط وزارت نیرو و برداشت‌های بی‌رویه و غیر اصولی در بالا دست سد زاینده‌رود که غالباً با پمپاژ آب زاینده‌رود تا ارتفاع ۶۰۰ متر به تپه ماهورهای فاقد خاک و شرایط مناسب کشاورزی و باغداری صورت گرفته است، موجب تشدید بحران آب در استان اصفهان شده است.

۴٫ قطع جریان آب در رودخانه زاینده‌رود که موجب قطع منبع تغذیه منابع آب زیرزمینی شده است در اثر تداوم برداشت‌ها منابع آب زیرزمینی را در معرض نابودی کمی و کیفی قرار داده است. پدیده فاجعه‌بار و غیر قابل جبران فرو نشست سراسری دشت‌ها در حوضه زاینده‌رود از پیامدهای این بحران است.

۵٫ حوضه زاینده‌رود از دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده است ۹۳ درصد مساحت حوضه و ۹۸ درصد جمعیت حوضه در استان اصفهان و ۷ درصد مساحت حوضه و ۲ درصد جمعیت حوضه در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. مصوبه غیر کارشناسی تبدیل شرکت‌های آب منطقه‌ای به شرکت‌های آب منطقه‌ای مستقل استانی در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۴ که در دولت‌های نهم و دهم به اجرا درآمد مدیریت حوضه زاینده‌رود را به مدیریت‌های دوگانه تبدیل و موجب تشدید بحران در حوضه زاینده‌رود شد. سخنرانی رئیس جمهور محترم قبل در سفر استانی به چهارمحال و بختیاری و اعلام به مردم آن استان که تا می‌توانید از آب زاینده‌رود برداشت نمائید و اراضی استان را زیر کشت ببرید بی‌اعتنایی به قوانین و حقوق آب را به اوج رساند.

۶٫ راهکارهایی که هرگز به اجرا در نیامد:
در سفر استانی مقام معظم رهبری در آبان ۱۳۸۰ایشان با اظهار تأسف از جاری نبودن آب در رودخانه زاینده‌رود، پیش بینی راه‌حل‌های اساسی و اجرای سریع آنها را مورد تأکید قرار دادند.
در جلسه هیأت وزیران در حضور مقام معظم رهبری وزیر وقت نیرو اعلام کرد با طرحهای در دست اجرای تونل سوم کوهرنگ و تونل چشمه‌لنگان و همچنین اجرای دو طرح تونل گوکان و تونل بهشت‌آباد ۲/۲ میلیارد متر مکعب آب به منطقه دشت مرکزی منتقل خواهد شد.

۷٫ مروری بر رویدادهای ۱۲ سال گذشته علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری به اجرای راه حل‌های اساسی:
– از دستور کار خارج شدن تونل گوکان در دولت‌های پیشین علیرغم تصمیمات اتخاذ شده در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی؛
– کاهش دادن حجم آب انتقالی تونل بهشت‌آباد از یک میلیارد متر مکعب مصوب برای استان اصفهان به ۵۸۰ میلیون متر مکعب برای سه استان یزد، کرمان، اصفهان در دولت قبل؛
– متوقف شدن عملیات اجرایی تونل بهشت آبادتحت تاثیر فشارهای غیر کارشناسی
– بی‌اعتنایی به ۱۲ سال مطالعات تونل بهشت‌آباد توسط مشاوران معتبر داخلی و خارجی از کشورهای فرانسه،‌ سوئیس و اتریش و جایگزین کردن طرح غیر کارشناسی و بدون پشتوانه مطالعاتی و غیر اقتصادی خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود ۷۰۰ متر به جای انتقال ثقلی آب با تونل. اقدامی که موجب ۲۵ برابر شدن هزینه بهره‌برداری هر متر مکعب آب، افزایش هزینه‌های سرمایه گذاری و سه برابر شدن قیمت تمام شده آب می‌شود.
– تداوم خشک بودن رودخانه به مدت بیش از ۷ سال پیاپی؛
– عدم تحویل حقابه مسلم حقابه داران طوماری و سهمابه‌بران قانونی زاینده‌رود،
– گسترش دامنه بحران آب به غرب اصفهان و مناطق میانی حوضه و خشک شدن باغ‌هایی با قدمت چند قرن و دارای حقابه،
– تخصیص‌های بی‌رویه در استان چهارمحال و بختیاری که منجر به افزایش حجم برداشت آب از زاینده‌رود از ۵۰ میلیون متر مکعب به ۲۳۷ میلیون متر مکعب شده است.
راهکارهای حل بحران آب در حوضه زاینده رود
– تأمین بودجه لازم برای تکمیل عملیات اجرایی سد سوم کوهرنگ که موجب می‌شود ظرفیت تونل سوم کوهرنگ به ظرفیت نهایی برسد.
– صدور دستور اجرای تونل گلاب ۲ که به تصویب هیأت وزیران رسیده و وزارت نیرو موظف به اجرای آن شده است برای مقابله با کمبود آب شرب ۱۴ شهرستان زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان. (در حال حاضر شبکه آبرسانی با کمبود آب روبرو است و این کمبود در افق ۱۴۲۰ به ۹/۱۲ متر مکعب در ثانیه می‌رسد)
– حمایت از حقوق قانونی و مسلم حقابه‌داران زاینده‌رود از طریق جلوگیری از برداشت‌های غیر قانونی از آب زاینده‌رود در استان چهارمحال و بختیاری
– لغو طرح برداشت آب از زاینده‌رود موسوم به بن- بروجن با حدود ۷۰۰ متر ارتفاع پمپاژ و ۱۴۰ کیلومتر سامانه انتقال، به جای طرح اولیه انتقال آب از سبزکوه که از نظر فنی ـ اجرایی و اقتصادی توجیه بیشتری دارد و با سامانه انتقال کوتاهتری بدون نیاز به پمپاژ می تواند آب بروجن و شهرها و روستاهای مشخص شده در هدف طرح را تأمین می‌کند.
– پرداخت خسارت به میزان واقعی و کارشناسی شده برای جبران خسارات واقعی وارده به حقابه داران
– تسریع در اجرای سد و تونل بهشت‌آباد مطابق طرح مطالعه شده و مصوب اولیه(اینکه عده ای تونل را عامل زهکش کردن و خشکیدن چشمه های مسیر می دانند، با نتیجه مطالعات مشاورین داخلی و خارجی منافات دارد؛ ضمن اینکه عمق تونل و فناوری روز دستگاه های حفاری بکار گرفته شده زهکش کردن تونل را منتفی می کند.)

چنانچه وزارت نیرو قادر به حل موانع اجتماعی که در استان چهارمحال و بختیاری به دلیل تحریف واقعیت‌ها و تحریک اجتماعی بوجود آورده اند نمی باشدو به اجرای خط لوله و پمپاژ به جای راهکار منطقی تونل بهشت آباد اصرار دارد، اجرای تونل گوکان و طرح انتقال آب رودخانه ماربر در شهرستان سمیرم برای انتقال منابع آب خروجی از مرزهای استان اصفهان را جایگزین طرح انتقال آب بهشت‌آباد با خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود ۷۰۰ متر نماید.

در پایان ضمن تشکر از مساعی جنابعالی و دولت محترم، از شورای عالی آب انتظار می رود به دور از تأثیر جوّهای کاذب، با تصمیمات مدبّرانه در حفظ حیات زاینده رود و جلوگیری از تشدید بحران آب در استان استراتژیک اصفهان بکوشد و مدیریت آب در منطقه مرکزی کشور را به طور همه جانبه ساماندهی کند. انشاءا…

اسامی امضا کنندگان این نامه بدین شرح است:

– وزراء و مدیران ارشد:
حضرت آیت الله روحانی (رئیس پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی)، غلامحسین کرباسچی(شهردار اسبق تهران و استاندار اسبق اصفهان)، احمد خرم (وزیر راه و ترابری دولت اسبق)، ناصر خالقی (وزیر کارواموراجتماعی دولت اسبق ونماینده اصفهان)، مرتضی مبلغ (معاون وزارت کشور دولت اسبق)، سیدمحمود میرلوحی (معاون وزارت کشور دولت اسبق)

– استانداران ادوار اصفهان و سایر مقامات کشور :
محمود اسلامیان، مرتضی بختیاری، محمدعلی پنجه فولادگران، علیرضا ذاکر اصفهانی، محمود حسینی، فتح اله معین، سیدجعفر موسوی، سید علی نکویی، سیدمحمدرضا واقفی، عبدالله کوپایی

معاونین ادوار استانداری:
حسین آذین، محمود پناهنده، عبدالرضا جمالی، سیدرضا روحانی طباطبایی، عبدالحسین سیف الهی، جواد شعربافچی‌زاده، عزیزاله شمس، سید جمال الدین صمصام شریعت، مرتضی طهرانی، سید علی اکبر میرلوحی، رضا نیک نداف آباد، محسن نیلی احمدی، علی شفیعی پور، رسول قریشیان

– نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی:
علی باغبانیان، سید ولی الله توکلی، ناصر خالقی، سیدابوالفضل رضوی، حسن رمضانیان پور، احمد شیرزاد، مرتضی شایسته، فضل الله صلواتی، مصطفی طاهری، حجت الاسلام اسداله کیان ارثی، اکرم مصوری منش، محمد معزالدین، نعمت الله علیرضایی

فرمانداران ادوار استان اصفهان:
محمد اسلامی نائینی، علی امینی، هومن امیری، ناجح پامناری، محمدباقر پور مقدس، مهدی حری، ایوب درویشی، علی محمد رضوانی، محمد رضوانی، حسین رسولی، مصطفی سلطانی، پورمحمد شریعتی، محمد حسین غضنفری، اصغر لطفی، منصور ملاوردی، محمدتقی نجفی، قدرت اله نوروزی، فضل الله دهخدایی، مهدی طاهری

– مدیران کل صنایع و محیط زیست و منابع طبیعی:،
منوچهر بزرگی، هوشنگ طالبی، امیر کریمی، فتح الله غیور

– شهرداران ادوار اصفهان:
محمدعلی جوادی، حمیدرضا عظیمیان

– اعضای شوراها ادوار اصفهان:
اصغر آذربایجانی، احمد امین پور، رضا امینی، مهدی باقربیگی، اصغر برشان، عباسعلی بصیرت، مصطفی بهبهانی، رسول جزینی، عباس حاج رسولی، کریم داوودی، غلامرضا شیران، عبدالحسین ساسان، غلامحسین صادقیان، نورالله صلواتی، حیدرعلی عابدی، احمدعلی عاملی، علیرضا فرزانه خو، وحید فولادگر، ابوالفضل قربانی، حسین ملایی، مینو موحدی، کریم نصر، علیرضا نصر، ندا واشیانی پور، عدنان زادهوش، محمدرضا فلاح

سایه سنگین تجاوز هم‌چنان بر باغ گیاه‌شناسی نوشهر

شنبه, ۱۵ تیر, ۱۳۹۲

     به‌رغم تجمع اعتراضی قابل‌تحسین و امیدوار کننده دوستداران و فعالان حوزه منابع طبیعی و محیط زیست کشور در تاریخ ۵ تیرماه که منجر به توقف موقت تخریب باغ گیاه‌شناسی نوشهر گردید اما شوربختانه با پایان یافتن مهلت ۱۰ روزه مقامات ارشد سیاسی و اجرایی مازندران برای تصمیم‌گیری نهایی در زمینه آغاز عملیات تخریب این باغ بی‌همتا و ارزشمند، به‌نظر می‌رسد خطر تجاوز به این مرکز پژوهشی در شمال کشور هم‌چنان به‌قوت خود باقی بوده و ناباورانه دولت دهم اصرار دارد در روزهای پایانی عمر خود این کار ناتمام را به‌انجام برساند!
      گزارش سارا غضنفری خبرنگار روزنامه آرمان به‌همراه گفتگوی نگارنده که در صفحه ۴ مورخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۲ این روزنامه منتشر شده است را می‌توانید در اینجا بخوانید:

ماجرای تلخ باغ گیاه‌شناسی نوشهر در روزنامه آرمان

نخستین درخواست محیط زیستی از رییس جمهور منتخب

دوشنبه, ۳ تیر, ۱۳۹۲

   هرچه به پایان عمر دولت دهم نزدیک می‌شویم متأسفانه شمار رخدادهای تلخ محیط‌زیستی بیشتر می‌شود تا جایی‌که خیلی زودتر از آغاز به‌کار دولت یازدهم، زمان ارسال نخستین درخواست محیط زیستی به رییس جمهور منتخب فرا می‌رسد! شوربختانه با انتشار نامه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران باخبر شدیم که می‌خواهند در این آخرین روزهای عمر دولت دهم، کار باغ گیاه‌شناسی نوشهر را یکسره کرده و روز چهارشنبه – ۵ تیر ۱۳۹۲ – عملیات احداث جاده کمربندی از درون حریم باغ را اجرایی کنند.

     برهمین اساس تشکل‌های محیط‌زیستی کشور با تنظیم نامه‌ای اعتراضی برای جناب دکتر حسن روحانی، از ایشان خواسته‌اند تا به‌عنوان نخستین اقدام محیط‌زیستی دولت تدبیر و امید با استفاده از ظرفیت‌های قانونی کشور اجازه ندهند این رخداد فاحعه‌بار اجرایی شود و در راستای اصل مترقی ۵۰ قانون اساسی از تخریب باغ گیاه‌شناسی نوشهر جلوگیری کنند.

باغ گیاه‌شناسی نوشهر

متن کامل بیانیه:

به نام خدا

رییس جمهور منتخب و محبوب ایران؛ جناب آقای دکتر حسن روحانی

موضوع: جلوگیری از تخریب باغ گیاه‌شناسی نوشهر

    با سلام و احترام؛

    باغ گیاه‌شناسی نوشهر مجدداً در آستانه تخریب و تغییر کاربری به دلیل احداث جاده کمربندی و توسعه بندر نوشهر قرار گرفته است. خطری که ۱۱سال است موجودیت این باغ را تهدید می‌کند، اما تاکنون هربار که تصمیم بر تخریب آن بسیار جدی شده است، با مقاومت فعالان محیط‌زیست، منابع طبیعی، پژوهشگران، کارشناسان و اغلب مدیران این بخش توانسته از خطر برهد و همچنان نفس تازه کند تا نوبتی دیگر و نبردی دیگر.

    این‌بار ولی ظاهرا می‌خواهند با هماهنگی استانداری مازندران و چراغ سبز سطوح عالی دولت دهم در روز چهارشنبه – ۵ تیرماه ۱۳۹۲ – اقدام‌های لازم را برای انجام تصمیمی که بیش از یک دهه برای عملی کردن آن روزشماری می‌کردند، عینیت بخشند. اگر این اتفاق رخ دهد، بی‌شک یک فاجعه بزرگ در بخش تاریخ پژوهشی منابع طبیعی ایران رقم خواهد خورد، چرا که در بخش منابع طبیعی، هیچ‌ عرصه پژوهشی دیگری در ایران وجود ندارد که قدمت تأسیسش به سال ۱۳۱۰ برسد و در آن درختانی وجود داشته باشد که تا ۲۰۰ سال از عمرشان بگذرد. افزون بر کارکرد موزه‌ای باغ و داشتن پایه‌هایی کهنسال از بلند مازو، نمدار، توسکا و ممرز؛ تنها پایه بلوط چوب‌پنبه در ایران، قدیمی‌ترین پایه‌های دارتالاب و ژینکو در کشور، ۲۵گونه کاج و حدود ۳۰گونه اکالیپتوس هم در این عرصه ۳۵ هکتاری وجود دارند؛ عرصه‌ای که به دلیل حساسیت بی‌مانند و ارزش والایش به عنوان یک اثر ملی به شماره ۱۷۷۹۵ در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور ثبت شده است. همچنین تنها مکانی در جهان که دو گونه جدید و منحصر به فرد، یعنی اسپیره نوشهری و افرای مازندرانی به‌طور همزمان در آن زیست می‌کنند، باغ گیاهشناسی نوشهر است.

    همان طور که ملاحظه می‌فرمایید در ایران و برای ما فعالان، پژوهشگران و کارشناسان حوزه منابع طبیعی و محیط زیست، باغ گیاه‌شناسی نوشهر سمبل هویت، استقلال، اهمیت و شخصیت اجتماعی‌مان است. آن عرصه ۳۵ هکتاری باید حفظ شود تا مشخص شود که در ایران، منابع طبیعی، محیط زیست، پژوهشگران و دوستدارانش حرمت دارند و هرگز منافع معنوی آنها در پای احداث یک جاده کمربندی که می‌توان به راحتی و با احداث یک پل هوایی یا مسیری در جنب باغ، جایگزینش کرد، قابل معاوضه نیست. باغ گیاه‌شناسی نوشهر باید بماند تا جهانیان و فرزندان این آب و خاک بدانند که وجود اصل ۵۰ قانون اساسی ما، صرفا یک ژست محیط‌زیستی نبوده و نخواهد بود.

    اینک از شما برادر بزرگوار که می‌دانیم به سرمایه‌های پژوهشی/ طبیعی کشور اهمیتی درخور و سزاوارانه می‌دهید، می‌خواهیم تا به عنوان نخستین اقدام دولت تدبیر و امید، مانع این تخریب شده و قفل این بحران و تهدید را با کلید خردمندانه خود بگشایید. انشاالله – ۳ تیر ۱۳۹۲ 

امضاء کنندگان نامه:

انجمن اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، انجمن پایشگران محیط زیست ایران، انجمن محیط زیستی تسنیم، انجمن ارزیابی محیط زیست ایران، کانون عالی گسترش فضای سبز و حفظ محیط زیست، انجمن کوهنوردان ایران، انجمن حمایت از حیوانات، انجمن دیده بان کوهستان، جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان، بنیاد توسعه ی پایدار کلاردشت، جمعیت حامیان زمین

در همین رابطه:

– خبرآنلاین(محمد درویش): آیا باغ نوشهر به اندازه پارک استانبول نمی‌ارزد؟

– روزنامه همشهری: با وجود هشدارهای مجلس و صاحب‌نظران؛ باغ گیاه‌شناسی نوشهر تخریب می‌شود!

– خبرگزاری میراث فرهنگی(CHN): در پی تجمع اعتراضی دوستداران محیط زیست؛ عملیات تخریب باغ گیاهشناسی نوشهر متوقف شد.

– پایگاه خبری سبزپرس: در پی درخواست تشکل‌های زیست محیطی از رییس جمهور منتخب؛ روحانی، دولت احمدی نژاد را از تخریب باغ گیاه‌شناسی نوشهر منصرف کرد

– وب‌سایت انجمن اعضای هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌هاو مراتع: باغ گیاه شناسی نوشهر نجات یافت. این پیروزی مبارک باد!

قصه تلخ بذر بلوط در یاسوج تلخ‌تر می‌شود!

جمعه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۳۹۲

قصه تلخ بلوط‌های زاگرس

     ماجرای تلخ بلوط‌های زاگرس و سخنان رییس دولت‌های نهم و دهم در جمع نمایندگان مردم در بهارستان را که یادتان هست؟ همان ماجرای بذرهای بلوط‌زارهای غرب کشور که به نظر رییس‌جمهور سالانه ۶ میلیون تن از آن‌ها به پای درختان بلوط ریخته و نابود می‌شوند! و می‌بایستی جمع‌آوری شده و تبدیل به علوفه موردنیاز دام‌ها شوند.

     البته در همین راستا و با نگاه تجاری کوتاه‌مدت و نه‌اقتصادی به جنگل‌های زاگرس، برخی از سرمایه‌گذاران پرنفوذ شرایط را مناسب دیده و برای احداث کارخانه‌های فرآوری بلوط در استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد دست به‌کار شده بودند که خوشبختانه با واکنش‌های فعالان محیط زیست کشور و مخالفت جدی سازمان جنگل‌ها مواجه شدند.

     اما شوربختانه حالا از یاسوج خبر می‌رسد که به‌رغم تمامی مخالفت‌های قانونی و توجیهات کارشناسی، بازهم همان طرح احداث کارخانه بزرگ فرآوری بلوط به‌طور جدی در دستور کار مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته و استاندار نیز عزم خود را جزم کرده تا به هر طریقی که شده است مقاومت‌های متولیان منابع طبیعی منطقه را شکسته و مجوزهای لازم برای احداث آن کارخانه را صادر کند! البته در این میان اظهارنظر مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد برای موافقت با احداث آن کارخانه قابل توجه است! اعلام شرط “کاشت ۱۰ درصد از بذور بلوط برداشتی از جنگل‌ها و جنگلکاری توسط سرمایه‌گذار کارخانه” که با عنایت به تجربیات موجود در خصوص کاشت و مراقبت از جنگلکاری‌های صورت گرفته در سنوات گذشته و درصد نهال‌های مستقر شده، تأمل‌برانگیز است!

      فراموش نکنیم که جمع‌آوری و بهره‌برداری از بذر درختان بلوط در سطحی وسیع می‌تواند خسارت های زیست محیطی جبران‌ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد. در این نوع بهره‌برداری که نیازهای طبیعی اکوسیستم‌های جنگلی رعایت نمی‌شود مطمئنا” اضافه بر تجدید حیات و زادآوری طبیعی جنگل‌ها، حیات جانوران وحشی در این رویشگاه‌های جنگلی نیز با تهدیدهای جدی مواجه خواهد شد. بدون شک گسترش روند احداث چنین کارخانجات صنعتی در استان‌های زاگرسی و جمع‌آوری بذر بلوط در حجم‌های زیاد، ناشی از یک نگاه تجاری کوتاه‌مدت به جنگل‌های بلوط غرب بوده و تنها نتیجه آن اختلال در همان اندک زادآوری طبیعی این جنگل‌ها و نابودی طولانی‌مدت حیات گیاهی و جانوری در این زیستگاه‌ها که حال و روز ناخوشی دارند، خواهد بود.

در همین رابطه:

– خبرگزاری میراث فرهنگی(CHN): حراج بذرهای بلوط؛ حراج زادآوری زاگرس

از “موانع طبیعی” تا “محیط ایست”

جمعه, ۱۴ مهر, ۱۳۹۱

در ستون نیش و نوش یکی از هفته­ نامه ­های محلی دیار بختیاری، مطلبی در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست منتشر شده است که به­ نظر رسید بازانتشارش می­ تواند برای خوانندگان گرامی این تارنما جالب باشد.

 هفته نامه زردکوه، به­ عنوان یکی از نشریات محلی قدیمی استان چهارمحال و بختیاری با حدود ۲۳ سال سابقه فعالیت، در هزار و چهل و دومین شماره­ اش در مورخ ۱۱ مهرماه ۱۳۹۱ ستون پرطرفدار “نیش و نوش” خود را به سخنان عالی­ ترین مقام اجرایی استان در ارتباط با مقاومت­ ها و برخوردهای ادارات منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست در ماجرای سدسازی­ های پرحاشیه در این دیار اختصاص داده است.

اظهارنظرهای این مسئول عالی­ رتبه در منطقه بسیار تأمل­ برانگیز بوده و نگارنده را به یاد سخنان رییس دولت نهم و دهم انداخت که آشکارا منابع طبیعی را سدّ راه توسعه کشور نامید! سخنانی که ناباورانه می ­تواند تبعات نگران کننده ­ای به دنبال داشته و آرمان­ های بلند و آموزه­ های مندرج در اصل ۵۰ قانون اساسی را به چالش کشاند.

این طنز تلخ و طنّازانه را در که در این شماره از هفته­ نامه زردکوه منتشر شده است، در زیر با شما به اشتراک گذاشته می­ شود:

والی ولایت بختیاری و محال اربعه، عمیقا” اهل مطایبه و مسجوع سخن گفتن بود و برای هر اداره­ای، نامی هم ردیف و قافیه راست کرده بود.

روزی در محضر او بودم که باز داد سخن داد و چنان که افتد و دانی به طنز و کنایت، کلماتی بر زبان راند. این ابیات همان دم مرا در نظر آمد:

 فرمود: منابع طبیعی در اصل، موانع طبیعی­ ست

چون موی دماغ پیشرفت است، چون هیچ محاسنی در آن نیست؛

یک عده مزاحم تهی مغز

با نمره­ی تک، نه هجده و بیست!

انداخته ­اند سنگ در راه

این سنگ­ پرانی علتش چیست؟!

دستور من این بود صریحا”

اسماء مزاحم شود لیست؛

پرتاب شوند از سر کوه

یک دوّمشان اگر که کافی­ ست؛

تا جرأت سدّ شدن نیابند

با ماده و تبصره که قاطی­ ست …؛

بر کله و مغز هر مزاحم

کوبیدن بی ­بهانه بد نیست!

* * *

آن روی دگر «محیط ایست» است

ترکیب غلط «محیط» با «زیست» است؛

این هر دو اداره سدّ راهند

آن کس که خرابشان کند کیست؟

گر مانع پیشرفت گردند

با تابلو «کار ممنوع» و «ایست»؛

شخصا” بروم به لردگان تا

تخریب شوند با دو امضا !

و باز مکتوبی پاراف شده را رونمایی فرمود که از دیدن آن محفوظ شده و ایضا” سرودم:

مدیری داده دستور و معاون

نوشته پای آن پرت و پلاها؛

هم­ اکنون نامه را آورده ام تا

ببینیدش شماها ای بلاها؛

پس از آن می­فرستم هی کپی­ ها

برای ناکجاها و کجاها؛

که این پاراف کردن هست نوبر

ببینید و بخندید و هاهاها !

«منابع» را چنین گافی «طبیعی» ست

ندارد گاف آن، چون و چراها؛

ولی این نامه را که طنز محض است

نخواهم داد این ایام از دست!

نمره مردودی به پروژه بهشت آباد از طرف فن سالاران و طبیعت باوران!

یکشنبه, ۲۱ اسفند, ۱۳۹۰

در حالی این روزهای پایانی سال ۱۳۹۰ ؛ شاهد فروش اوراق مشارکت پروژه های انتقال آب از سرشاخه های کارون بزرگ به فلات مرکزی کشور توسط آب سالاران در اصفهان هستیم که پروژه انتقال آب بهشت آباد هم از طرف متخصصان و نهادهای متولی حوزه محیط زیست و هم از طرف کارشناسان و متخصصین حوزه های فنی احداث چنین سازه های غول پیکر آبی نمره مردودی گرفته است.

در پروژه انتقال آب بهشت آباد نه تنها آرمان ها و اصول زیست محیطی برقرار کننده تعادل بوم شناختی مناطق مبدأ و مقصد مد نظر قرار نگرفته بلکه تحت تأثیر تصمیماتی غیرفنی و آلوده به سیاست، ملاحظات فنی هم در جانمائی احداث سد و نحوه انتقال آب رعایت نشده و این پروژه را هم از نظر ملاحظات زیست محیطی و هم استانداردهای فنی مردود کرده است.

بر بنیاد مطالعات زمین شناسی و لغزشی که تاکنون توسط کارشناسان دستگاه های اجرائی و تحقیقاتی استان در زمینه شناسائی کانون های فعال و بحرانی منطقه چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است؛ یکی از مهمترین کانون های فعال استان همان کانون اردل کاج است که محل احداث سد بهشت آباد می باشد! نهشته های مارنی با عمق زیاد تا ۱۰۰ متر در تمامی محدوده و دامنه های مشرف به دریاچه این سد گسترش داشته که از جمله حساس ترین سازندهای زمین شناختی موجود در استان نسبت به فرسایش های توده ای هستند.

بر اساس مطالعات میدانی صورت گرفته و داده‌های ژئوتکنیکی که از طریق اکتشافات سطحی و زیر سطحی زمین در منطقه اردل بدست آمده است؛ عامل اصلی وقوع لغزش در سازندهای مارنی این منطقه، فشار آب منفذی از طریق افزایش سطح آب های زیرزمینی و یا تماس با آب سطحی است که با احداث سد بهشت آباد در این منطقه ی جانمائی شده، تمامی توده های مارنی از محل احداث سازه تا بالای روستای کاج به طور کامل به زیر آب می روند که در مرحله اول بخش اعظمی از مخزن سد را همین توده های مارنی پر می کنند و در مرحله بعد؛ توده های مارنی بالا دست در دامنه های مشرف به دریاچه سد بر اثر پاشوئی، دچار لغزش های شدید شده و تمامی منطقه را با کانون های جدیدی از لغزش مواجه کرده و حتی میلیاردها تومان هزینه های سال های گذشته که برای مهار لغزش زمین در این منطقه حساس صورت گرفته بود به هدر رفته و خسارت های جبران ناپذیری را در تنوع زیستی منطقه، در هر دو حوزه گیاهی و جانوری برجای خواهد گذاشت.

البته علاوه بر مشکلات فنی این پروژه، خسارت های ناشی از آن در تمامی حوزه های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی همواره مورد تأکید نهادهایی مانند مرکز پژوهش های مجلس در سال ۱۳۸۷، شرکت مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست کشور بوده اما ظاهرا” قدرت آب سالاران و ملاحظات شان، نسبت به تمامی ملاحظات زیست محیطی و فنی دست بالا را داشته که این چنین شاهد تخصیص ردیف های اعتباری و یا فروش اوراق مشارکتی برای اجرائی شدن این پروژه می باشیم و هشدارهای داده شده هم برای جلوگیری از شتابناک شدن روند بحران آب در چهارمحال و بختیاری و کارون بزرگ در خوزستان  راه به جایی نبرده است!